Jeugdzorg in Nederland (Jeugdwet)

Veel zorg en ondersteuning voor jongeren en kinderen is geregeld in de Jeugdwet. In sommige gevallen wordt jeugdzorg geregeld uit de Zorgverzekeringswet (Zvw) of Wet langdurige zorg (Wlz).

In de jeugdwet staat dat de gemeente verantwoordelijk is voor de meeste zorg en hulp voor kinderen en jeugdigen.

Wat is het doel van de Jeudgwet?

De jeugdwet is bedoeld voor kinderen en jongeren (en hun ouders) die hulp nodig hebben bij het verminderen, stabiliseren, behandelen en omgaan met:

  • Psychische problemen en stoornissen
  • Psychosociale- en gedragsproblemen
  • Een lichte verstandelijke of lichamelijke beperking
  • Opvoedingsproblemen

Uitgangspunten

Belangrijke uitgangspunten bij jeugdzorg zijn:

  • Preventie en vroegsignaliering
  • Tijdig aanbieden van hulp op maat
  • Het versterken van het opvoedkundig klimaat binnen gezinnen, scholen en wijken
  • Het adviseren van kinderen en jongeren met vragen en problemen
  • Versnippering van de zorg voor de jeugd tegengaan
  • De zorg en hulp dichter bij het gezin te organiseren
  • Bevorderen van deelname aan de maatschappij

Voor een volledig overzicht van alle taken en uitgangspunten kan men kijken op nji.nl.

Welke zorgvormen vallen onder de jeugdwet?

De meeste kinderen en jongeren onder de 18 jaar die hulp, zorg of ondersteuning nodig hebben, krijgen te maken met de Jeugdwet.

Deze zorgvormen vallen daaronder:

  • Zorg- en hulp bij opvoedingsproblemen, zoals ambulante jeugdhulp en pleegzorg
  • Geestelijke gezondheidszorg (GGZ), bijvoorbeeld de behandeling van psychische problemen, dyslexiezorg, verblijf in een instelling en forensische zorg
  • Zorg bij een lichte lichamelijke of verstandelijke beperking
  • Individuele begeleiding en dagbesteding in groepsverband
  • Vervoer bij begeleiding en vervoer naar een instelling (onder voorwaarden)
  • Kinderbescherming en jeugdreclassering
  • Gesloten jeugdzorg

Verder kan er ook aanspraak worden gemaakt op zorg die wordt gedekt door een zorgverzekering met aanvullende dekking, zoals speltherapie, vaktherapie of psychosociale therapie. Op deze pagina vind je meer informatie over dergelijke aanvullende vergoedingen.

Hoe is de jeugdzorg georganiseerd?

Hieronder is schematisch in kaart gebracht onder welke zorgwetten de jeugdzorg en jeugdhulp in Nederland vallen.

Hoe krijgt mijn kind toegang tot jeugdzorg/jeugdhulp?

Toegang tot jeugdzorg of jeugdhulp kan op verschillende manieren geschieden. Dit is ook afhankelijk van de zorgwet die van toepassing is. 

De Centrale Raad van Beroep heeft een stappenplan geformuleerd voor de beoordeling of jeugdhulp nodig is:

  1. Vaststellen hulpvraag van de jeugdigde (of zijn/haar ouders)
  2. Vaststellen van het type hulpvraag, zoals opgroeiproblemen of een psychische stoornis
  3. Bepalen welke hulp (aard en omvang) nodig is om voor de jeugdige om veilig en gezond te leven, voldoende zelfredzaam te zijn en deel te nemen aan de samenleving
  4. Onderzoeken welke mogelijkheden de jeugdigde, zijn/haar ouders en het sociale netwerk hebben om zelf hulp en ondersteuning te bieden
  5. Verlenen van passende jeugdzorg en jeughulp, afhankelijk van punt 1, 2, 3 en 4.

Het juiste loket

Bij welk loket kun je terecht?

Een overzicht:

Medische zorg, persoonlijke verpleging en verzorgingIntensieve zorg bij een beperking of stoornisOverige jeugdzorg en jeugdhulp
De huisarts of wijkverpleegkundigeHet Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)Een jeugd- of wijkteam van de gemeente of een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)

Een school, huisarts en jeugdarts kunnen helpen bij het doorverwijzen naar de juiste instanties.

Kan mijn kind gebruik maken van een pgb?

Als ouder of verzorger kun je kiezen voor een persoonsgebonden budget (pgb) als jouw kind jeugdhulp of jeugdzorg nodig heeft. Een jeugdarts of een indicatiesteller bij de gemeente kan dit vaststellen, maar de gemeente betaalt het pgb.

Onder een aantal voorwaarden is een pgb-jeugdwet mogelijk:

  • Als de gemeente een individuele voorziening toekent
  • Als je zelf het pgb kunt beheren en de nodige zorg, hulp en ondersteuning kunt inkopen en aansturen
  • Als de zorg die wordt ingekocht, voldoet aan de eisen voor kwaliteit en veiligheid
  • Er kan worden gemotiveerd waarom zorg/hulp in natura niet geschikt is, maar een pgb wel

Verder is een pgb voor de Wlz ook mogelijk.