De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is in het leven geroepen om de medische kosten te dekken waarvoor particulieren zich niet kunnen of hoeven te verzekeren. Het gaat dan vaak om dure, langdurige zorg voor mensen met een beperking of aandoening. Hierbij moet je denken aan gehandicaptenzorg, behandeling van psychiatrische aandoeningen of verpleging van chronisch zieken en ouderen.
Update 16 oktober 2014: op ZorgWijzer.nl is nu een meer actueel artikel verschenen over de wijzigingen van de AWBZ in 2015.
Vergoeding AWBZ zorg
De AWBZ vergoedt verschillende soorten zorg:
- Verpleging: toedienen van medicijnen, verzorging van wonden, bloeddruk meten, etc.
- Persoonlijke verzorging: hulp bij aankleden, douchen, eten, enz.
- Behandeling: behandelen of voorkomen van aandoeningen of de symptomen daarvan (bijv. het aanleren van sociale vaardigheden)
- Begeleiding: begeleiding in en rondom de zorginstelling of het verzorgingstehuis
- Verblijf: wonen of tijdig verblijf in verzorgingstehuis, verpleeghuis of instelling
- Vervoer: vervoer van/naar verzorgingstehuis, verpleeghuis of instelling
- Zorg voor doven: leren omgaan met de beperking, bepaalde trainingen, cursussen, e.d.
- Nationale gezondheidsonderzoeken: onderzoek naar borstkanker, e.d.
- Vaccinaties uit het landelijke vaccinatieprogramma
Natuurlijk kun je alleen voor (een deel) van de bovenstaande zorg in aanmerking komen als dat ook daadwerkelijk nodig is vanwege je ziekte, beperking of aandoening.
Veranderingen AWBZ 2015
De AWBZ wordt per 1 januari 2015 anders georganiseerd, wat gepaard gaat met een aantal bezuinigingen. In totaal wil de overheid 3,5 miljard euro hiermee besparen. Dit komt neer op een besparing van 40 procent op de huishoudelijke hulp en 25 procent op de dagbesteding.
Om deze bezuiniging te bewerkstelligen worden mensen (binnen de AWBZ) die ondersteuning en zorg nodig hebben, gevraagd om meer zelf te doen als dat mogelijk is. Ook wordt er gekeken wat familie en mensen uit de omgeving kunnen betekenen. Alle zorg die je niet zelf (of door naasten) kunt (laten) organiseren, wordt door de gemeente of de zorgverzekeraar geregeld.
In feite betekent dit dat mensen alleen in aanmerking komen voor verblijf in een AWBZ instelling wanneer dat echt noodzakelijk is. De bedoeling is dat mensen langer zelfstandig blijven wonen met de nodige zorg en hulp vanuit het eigen sociale netwerk. Desnoods kan de gemeente of de zorgverzekering bijspringen.
De overheid gaat per 2015 alleen nog maar over de verpleeghuizen, andere AWBZ-taken worden overgenomen door de gemeente of de zorgverzekeraar, namelijk:
- Wijkverpleging en persoonlijke verzorging: wordt door de zorgverzekeraar georganiseerd
- Huishoudelijke hulp, dagbesteding en andere ondersteuning: wordt door de gemeente geregeld.
AWBZ indicatie aanvragen
Om in aanmerking te komen voor AWBZ zorg dien je een aanvraag te doen. Dit kan via ciz.nl of bureau jeugdzorg (voor jongeren tot en met 22 jaar). Je vult een aanvraagformulier in waarin je een aantal dingen aangeeft:
- Persoonlijke gegevens
- Wat jouw burgerlijke staat is
- Wie je eventuele huisgenoten zijn
- Welke ziekte, aandoening of klacht je hebt en welke problemen je daarvan ondervindt.
- Welke zorg je nodig denkt te hebben
- Hoe je de zorg geregeld wilt hebben (via een Pgb of zorg in natura, zie ook hieronder)
- Hoe lang je zorg nodig denkt te hebben
- Van welke instelling je de zorg wilt ontvangen
- Of je hulp van anderen (naasten) kunt krijgen
Voor aanvraag van overige hulp en voorzieningen, zoals huishoudelijke ondersteuning of aanpassingen aan jouw woning kun je meestal terecht bij de gemeente. 80-plussers kunnen een aanvraag doen bij de AWBZ-instelling zonder tussenkomst van het CIZ. De instelling beoordeelt vervolgens de aanvraag.
Bij “reguliere” aanvragen beoordeelt het CIZ of bureau jeugdzorg jouw situatie en verzoeken. Tijdens de aanvraag wordt gekeken naar de thuissituatie: wat kun je zelf nog uitvoeren en wat kunnen jouw huisgenoten en familieleden nog voor je betekenen. Er wordt vervolgens besloten hoeveel en welke zorg/hulp je krijgt. De levering van de zorg kan op twee manieren: middels het persoongebonden budget (Pgb) of via zorg in natura. Deze worden hieronder besproken.
Persoonsgebonden budget (Pgb)
Als je tijdens de aanvraag hebt gekozen voor het persoongebonden budget krijgt u van de AWBZ een bepaald budget waarmee u zorg kunt inkopen. De hoogte van dit budget hangt af van de AWBZ indicatie. Er kan ook sprake zijn van een eigen bijdrage. Dit betekent dat u dus zelf ook een deel van de zorg moet bekostigen. Met jouw eigen budget ga je zelf zorgverleners contracteren, betalen en de bijbehorende administratie bijhouden. Daarnaast leg je verantwoording af aan het zorgkantoor. Overigens is het administratiewerk binnen het persoongebonden budget uit te besteden aan het servicecentrum Pgb (via de Sociale verzekeringsbank).
Zorg in natura
Bij zorg in natura krijgt u zorg van zorgverleners/zorgaanbieders, zoals verpleeghuizen, instellingen en thuisverzorgers. Deze worden toegewezen door het zorgkantoor. Zij regelen betalingen en de nodige administratie.
Als het nodig is kan een Pgb worden omgezet in zorg in natura en andersom.
