Cijfers zorgverzekering

In dit overzicht vind je de belangrijkste cijfers rondom de zorgverzekering in Nederland.

Zoals:

• Marktaandelen van verzekeraars
• Zorgpremie statistieken
• Polisinformatie
• Het aantal overstappers

Voor persvragen of toelichting ten aanzien van de gegevens en cijfers kun je contact met ons opnemen.

Zorgverzekeraars

Er zijn in Nederland 10 concerns die zorgverzekeringen aanbieden (01-01-2025). Deze zijn verdeeld in vier grote zorgverzekeraars en 6 kleinere concerns.

Concerns en marktaandelen

De vier grootste concerns (Achmea, CZ, VGZ en Menzis) hebben een gezamenlijk marktaandeel van 84,8 procent. Hun marktaandeel is - sinds de invoering van het huidige zorgstelsel in 2006 - geslonken vanaf circa 91 procent.

Verzekeraars en labels

Ieder verzekeringsconcern heeft één of meer verzekeraars en labels onder zich. Hieronder zie je precies wie bij wie hoort.

Klik voor een vergroting

Deze infographic gebruiken? Dat mag met een bronverwijzing naar deze pagina.

Basisverzekering

De basisverzekering is verplicht voor de meeste mensen die in Nederland wonen of werken. De dekkingen van de basisverzekering staan beschreven in het basispakket.

Tussen basisverzekeringen kan onderling verschil zitten, met name in de keuze uit ziekenhuizen en zorgaanbieders voor planbare medische en geestelijke zorg.

Aantal polissen en verzekeraars

Er zijn in 2024 precies 59 basisverzekeringen in Nederland af te sluiten. Deze worden aangeboden door circa 20 verzekeraars en hun onderliggende labels.

Type polis

Het aantal verzekerden met een naturapolis neemt de laatste jaren toe, terwijl het aantal verzekerden met een restitutiepolis juist sterk is afgenomen.

Dit heeft te maken met drie kernfactoren:

1. Het aanbod van restitutiepolissen neemt sterk af
2. Restitutieverzekeringen gaan over in een combinatieverzekering
3. Restitutiepolissen worden steeds duurder in verhouding met naturaverzekeringen

Restitutiepolis

Een overzicht van het aantal afsluitbare restitutiepolissen in de afgelopen jaren toont een dalende trend.

Waar er in 2019 nog 21 restitutiepolissen beschikbaar waren, is dit aantal jaarlijks afgenomen tot 0 in 2025. Vanaf 2025 worden er geen restitutiepolissen meer aangeboden.

Collectieven

Een groot deel van de Nederlanders heeft een collectieve zorgverzekering, bijvoorbeeld via de werkgever, een patiëntenorganisatie of sportvereniging.

Opvallend is wel dat het aantal collectief verzekerden ieder jaar afneemt.

Zorgpremie

Iedereen in Nederland betaalt zorgpremie voor zijn/haar basisverzekering. Deze verzekering kost in 2025 gemiddeld 159 euro per maand.

Gemiddelde nominale premie

De overheid stelt ieder jaar de nominale premie vast.

Deze is opgebouwd uit 2 soorten premies, namelijk:

• De rekenpremie
• De opslagpremie

De rekenpremie wordt ieder jaar vastgesteld door het ministerie. De opslagpremie hangt af van de verzekeraar en betreffen de bedrijfskosten, inzet van reserves en de resultaten van de zorgactiviteiten.

Voor 2025 is de nominale premie 1.868 euro, ofwel 155,67 euro.

Gemiddelde premie per polis

In 2025 kost een zorgverzekering gemiddeld 158,72 euro per maand, dat is een stijging van 11,32 euro ten opzichte van 2024.

Restitutiepolissen zijn over het algemeen een stuk duurder dan naturapolissen. Dit heeft te maken met de vrije zorgkeuze die er bij een restitutiepolis wel is en bij een naturapolis niet.

Premie collectief vs. individueel

Premie voor een gemiddelde individuele en collectieve polis.

Solvabiliteit zorgverzekeraars

De solvabiliteit zegt wat over de financiële middelen die zorgverzekeraars ter beschikking hebben. Deze reserves zijn noodzakelijk, zodat verzekeraars ook in lastige tijden direct aan betalingsverplichtingen kunnen voldoen.

Voor verzekeraars geldt een minimale solvabiliteitseis van 100 procent, maar alle verzekeraars zitten daar een stuk boven. Deze extra middelen worden vooral gebruikt om grote premieschommelingen op te vangen.

Hieronder het percentage van de minimale solvabiliteitseis per zorgverzekeringsconcern:

Eigen risico

Naast de zorgpremie geldt er voor de meeste zorgvormen een wettelijk verplicht eigen risico.

Hoogte eigen risico

Het verplicht eigen risico bedraagt 385 euro per kalenderjaar in 2025.

Sinds de invoering van het zorgstelsel in 2006 is het eigen risico een aantal keer fors gestegen. De grootste toename vond plaats tussen 2012 en 2013. Verzekerden betaalden toen in één klap 130 euro op jaarbasis meer. Sinds 2016 is het eigen risico gelijk gebleven.

Vrijwillig eigen risico

Steeds meer verzekerden kiezen voor een vrijwillig eigen risico, waarbij er een korting wordt ontvangen op de maandelijkse zorgpremie voor de basisverzekering.

Aanvullende verzekering

Een aanvullende zorgverzekering dekt zorgvormen die niet of niet volledig worden vergoed vanuit de basisverzekering, zoals:

• Tandheelkundige zorg
• Fysiotherapie
• Alternatieve geneeswijzen
• Brillen en lenzen

Aantal verzekerden met aanvullende verzekering

Het aantal mensen in Nederland met een aanvullende zorgverzekering daalt.

In 2006 had 93 procent van de verzekerden nog een extra verzekering boven zijn/haar basisverzekering. In 2024 is dat nog maar 81,5 procent.

Zorgtoeslag

De zorgtoeslag is een financiële tegemoetkoming voor de premie en het eigen risico dat zorgverzekerden betalen. De zorgtoeslag wordt overgemaakt door de Belastingdienst.

Grensinkomens

Alleen mensen met een relatief laag inkomen komen er voor in aanmerking voor zorgtoeslag. Er zijn twee grensinkomens, namelijk die voor alleenstaanden en voor fiscale partners:

Maximale zorgtoeslag

De maximale zorgtoeslag in 2025 bedraagt 154 euro per maand voor alleenstaanden en 265 euro per maand voor fiscale partners (gezinnen).

Verzekerden

Er zijn circa 17,6 miljoen zorgverzekerden in Nederland (2024). Bijna 85 procent bij één van de vier grotere concerns: Achmea, CZ, VGZ en Menzis.

Aantal onverzekerden

Een kleine groep Nederlanders heeft geen zorgverzekering, terwijl zij hier wel wonen of werken en dus verplicht een verzekering moeten afsluiten. Deze groep wordt aangemerkt als onverzekerde bij het CAK.

Hoeveel Nederlanders hebben geen zorgverzekering?

Een overzicht van het aantal geregistreerde onverzekerden:

Aantal wanbetalers

Er zijn ook mensen die ten minste zes maanden lang geen zorgpremie betalen. Hun zorgverzekering wordt niet stopgezet, maar in plaats daarvan worden zij aangemeld als wanbetaler bij het CAK.

Het aantal wanbetalers is de afgelopen jaren sterk afgenomen, maar nam in 2023 voor het eerst weer wat toe.

Aantal overstappers zorgverzekering

Ieder jaar krijgen Nederlanders met een zorgverzekering de mogelijkheid om te wisselen van zorgverzekeraar. Daar wordt veelvuldig gebruik van gemaakt.

Een overzicht van het overstappercentage per jaar.

• Voor 2023/2024 zijn er circa 1,3 miljoen wisselingen van zorgverzekeraar naar zorgverzekeraar geweest
• Voor 2023/2024 zijn er circa 1,7 miljoen wisselingen van zorgverzekering geweest, inclusief wisselingen binnen een concern/verzekeraar.

Er is officieel geen sprake van een overstap als de verzekerde switcht tussen de labels van dezelfde zorgverzekeraar, bijvoorbeeld van Zilveren Kruis naar Interpolis. De verzekerde zal dit overigens zelf wel als een overstap ervaren.

Een label is een merknaam waaronder een bepaalde modelovereenkomst wordt aangeboden.

Zorgkosten

We geven ruim 108 miljard euro uit aan geneeskundige en langdurige zorg in Nederland (voorlopig cijfer 2022). In 2021 was dit een vergelijkbaar bedrag en 11,1 procent van ons bbp.

Totale zorguitgaven

Ontwikkeling van de zorgkosten (geneeskundige en langdurige zorg) in de afgelopen 15 jaar.

Verdeling zorgkosten

Het grootste deel van onze zorguitgaven gaat op aan curatieve zorg. Dat is zorg die erop is gericht om ziekten en kwalen te genezen. Het gaat hierbij om acute én chronische aandoeningen. Vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt de curatieve zorg gefinancierd.

Bronnen

Voor het verzamelen van gegevens is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen:

• Vektis, Zorgthermometer Verzekerden in Beeld: jaargang 2016 t/m 2024
• Nederlandse Zorgautoriteit (NZa): monitor zorgverzekeringen 2016 t/m 2023
• Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
• Het CAK
• Rijksoverheid.nl
• De Staat van Volksgezondheid en Zorg

Laatste update

Dit dossier is voor het laatst bijgewerkt op 28 november 2024.

Over de auteur:

Dagelijks ben ik bezig om alle informatie binnen de snel veranderende zorgsector zo goed mogelijk in kaart te brengen. Dit doe ik met veel passie en plezier.

Meer over Koen

Was deze informatie nuttig?

Ja Nee

Vertel ons waarom, en wat wij eventueel kunnen verbeteren.

Plaats hier uw opmerking.

Reactie versturen