Wat is de regeling wanbetalers?

De Regeling wanbetalers maakt onderdeel uit van de Zorgverzekeringswet (Zvw) en is bedoeld om het aantal onverzekerden in Nederland terug te dringen.

Verzekerden met een premieschuld blijven door deze regeling verzekerd voor medische zorg. Verzekerden vallen onder de regeling wanbetalers als zij meer dan zes maanden de premie van hun zorgverzekering niet betalen.

Wanneer ben je wanbetaler?

Het kan voorkomen dat je op een bepaald moment niet genoeg geld hebt om je ziektekosten te betalen of dat je vergeet te betalen. Gelukkig wordt je dan niet zomaar aangemerkt als wanbetaler.

Maar wat gebeurt er dan als je de premie van je zorgverzekering niet betaalt?

Een overzicht:

  1. Allereerst ontvang je van je zorgverzekeraar een vriendelijke herinnering om de premie alsnog te voldoen. Vaak wordt daarbij een termijn genoemd waarin je dient te betalen, bijvoorbeeld 2 weken.
  2. Als je daarna nog steeds niet betaalt, ontvang je een aanmaning van de zorgverzekeraar. Dat is een officiële betalingsherinnering waarin ook wordt aangegeven dat je een betalingsregeling kunt treffen.
  3. Eventuele aanvullende verzekeringen die je hebt afgesloten, worden beëindigd als er niet wordt overgegaan tot betaling.
  4. Verder is het zo dat er bij een aanmaning extra kosten (naast de verschuldigde premie) in rekening gebracht kunnen worden.
  5. Betaal je ook na de aanmaning je rekeningen niet? Dan ontvang je na ongeveer twee maanden nogmaals een aanmaning. Je aanvullende verzekeringen zijn dan mogelijk al opgezegd.
  6. Na vier maanden geen actie ontvang je de laatste aanmaning. De zorgverzekeraar zal er dan ook op wijzen dat je zal worden aangemeld als wanbetaler bij het Centraal Administratie Kantoor (CAK) als je niet betaalt.
  7. Na zes maanden word je aangemeld als wanbetaler bij het CAK. Wat voor gevolgen dat heeft, lees je in het volgende hoofdstuk.

Onterecht wanbetaler?

Indien je onterecht bent aangemeld, kun je contact opnemen met je zorgverzekeraar. Indien je er samen niet uitkomt, is het mogelijk om je te wenden tot de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen.

Bij vragen over de status van je schuld of over de regeling wanbetalers kan men contact opnemen met het CAK via: 0800 - 5028 (+31 88 711 5989 vanuit het buitenland).

Gezinsleden

Gezinsleden (18 jaar en ouder) die op de polis staan van de wanbetaler en waarvoor geen premie is betaald, worden zelf niet als wanbetaler aangemeld bij het CAK. De verzekeringsnemer (de naam die op de polis staat) is verantwoordelijk voor het betalen van de verschuldigde ziektekosten.

Als aangemelde wanbetaler behoud je tevens recht op alle dekkingen in de basisverzekering. Kinderen (van 17 jaar of jonger) die zijn meeverzekerd kunnen dus gebruik blijven maken van gratis mondzorg uit het basispakket.

Wat zijn de gevolgen van wanbetaling?

Aanmelding bij het CAK heeft verschillende consequenties:

  1. Je blijft als wanbetaler verzekerd bij je eigen zorgverzekeraar, maar je hebt alleen recht op dekkingen uit de basisverzekering. Je aanvullende- of tandartsverzekering zal vrijwel zeker beëindigd worden. Het is overigens niet mogelijk om de basisverzekering te beëindigen.
  2. Je kunt niet wijzigen van zorgverzekering. De schuld moet eerst volledig afgelost worden.
  3. Je betaalt niet langer de premie van de verzekeraar, maar de bestuursrechtelijke premie van € 165,70 (2023).
  4. De schuld die je al hebt voor de reguliere premie blijft gewoon staan en moet volledig afgelost worden bij de huidige zorgverzekeraar.
  5. Het CAK kan beslag leggen op je inkomen, uitkering of pensioen om de verschuldigde premie alsnog te innen. Dit wordt ook wel broninhouding genoemd.
  6. Indien broninhouding niet lukt, zal het CAK het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) inschakelen om de premie te innen.
  7. Je ontvangt dan brieven met acceptgiro’s. Er kan via het CJIB ook beslag gelegd worden op je zorgtoeslag. Die wordt dan via de belastingdienst betaald aan het CJIB. Dat zal echter niet genoeg zijn om de schuld af te lossen. Je moet dus zelf de resterende premie overmaken middels de acceptgiro’s.
  8. Indien de acceptgiro’s niet binnen zes weken betaald worden, zal het CJIB een aanmaning sturen. Je hebt dan nog twee weken om de premie te betalen. Gebeurt dit niet? Dan schakelt het CJIB waarschijnlijk een deurwaarder in.
  9. Kun je niet betalen? Dan heeft de deurwaarder het wettelijke recht om bepaalde bezittingen in beslag te nemen en te verkopen. Zodoende wordt de schuld afgelost. De incassokosten van de deurwaarder komen voor rekening van de wanbetaler.

Opzegging aanvullende verzekering

Een aanvullende verzekering kan al een paar weken na het uitblijven van betaling van premie of  het eigen risico worden stopgezet. Hoe snel dit precies gebeurt, verschilt per verzekeraar. De meeste verzekeraars hebben een lange aanmaanprocedure met herinneringen, maar wettelijk gezien is dit niet vereist.

Wanneer word ik afgemeld als wanbetaler?

Alleen je zorgverzekeraar kan je afmelden als wanbetaler.

Dat gebeurt echter alleen als:

  1. De totale schuld is afgelost, inclusief de verhoogde bestuursrechtelijke premie, openstaand eigen risico, rente en de mogelijke extra kosten van aanmaningen en incasso’s; OF
  2. Er is met goedkeuring/instemming van je zorgverzekeraar een regeling getroffen via de schuldhulpverlening; OF
  3. Je bent toegelaten tot de wettelijke schuldsanering volgens de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP).

Zodra de zorgverzekeraar je heeft afgemeld, wordt gestopt met het incasseren van de bestuursrechtelijke premie. Dit zal schriftelijk bevestigd worden. Je betaalt dan ook weer de normale premie van de polis. Van het CAK ontvang je tien weken na de afmelding een eindafrekening met een overzicht van de betaalde en (eventueel) nog te betalen premiebedragen.

Overstappen zorgverzekering

Voldoe je aan situatie 1 hierboven?

Dan mag je aan het einde van het jaar wisselen van zorgverzekeraar.

Voldoe je aan situatie 2 of 3 hierboven?

Dan kun je in overleg met je verzekeraar overstappen van zorgverzekering tegen het einde van het kalenderjaar. Maar let op: de verzekeraar mag een overstap weigeren als de schuld nog niet volledig is afgelost.

Betalingsachterstand eigen risico

Je kunt niet als wanbetaler worden aangemeld bij een betalingsachterstand van enkel het eigen risico. Wel zal de zorgverzekeraar aanmaningen sturen en als ook daar geen gehoor aan gegeven wordt, zal de verzekeraar overgaan tot het inschakelen van een incassobureau.

Bij veel verzekeraars is het mogelijk om het eigen risico (vooraf) gespreid te betalen.