Als de lente begint, wordt het warmer en zonniger. Natuurlijke groeiprocessen komen op gang: steeds meer bomen en planten verspreiden hun pollen. Dit proces gaat vaak door tot het einde van de zomer.
Naarmate het aantal pollen in de lucht toeneemt, stijgt het aantal mensen met hooikoortsklachten.
Gelukkig zijn er genoeg dingen die je kunt doen om jouw hooikoorts te verminderen.
In deze Zorgwijzer komen de volgende vragen aan bod:
- Wat is hooikoorts en wanneer krijg je ermee te maken?
- Welke medicijnen en andere middelen zijn beschikbaar om hooikoorts te verminderen?
- Wat wordt bij hooikoortsklachten vergoed vanuit de basis- en aanvullende verzekering?
Wat is hooikoorts?
Hooikoorts is een allergie voor pollen. De allergie wordt veroorzaakt doordat stuifmeel (pollen) van bloeiende grassen, planten en bomen in de lucht komt en wordt ingeademd.
Bij mensen met een allergie voor (bepaalde) pollen vindt een allergische reactie plaats nadat de pollen worden ingeademd. Het lichaam keert zich dan min of meer tegen de opzich ‘onschuldige’ pollen. Hierdoor worden bepaalde stofjes in het lichaam (vooral histamine) vrijgemaakt. Deze reactie van het lichaam kan resulteren in allerlei klachten, waaronder:
- Neusklachten, zoals jeuk, niesbuien of een loopneus
- Hoofdpijn (al dan niet veroorzaakt door de neusklachten)
- Oogklachten, zoals jeukende en branderige ogen
- Hoestklachten
- Irritatie van de huid (zeldzaam)
- Moeheid
- Grieperig gevoel
Wanneer zijn er pollen in de lucht?
Het seizoen en het weer heeft een grote invloed op het aantal pollen in de lucht:
- Warmer weer met zon zorgt voor een toename in de bloei waardoor er meer stuifmeel wordt aangemaakt.
- Meer wind zorgt ervoor dat het stuifmeel gemakkelijker wordt verspreid.
- Regen is vaak een opluchting voor mensen met hooikoorts, want hierdoor worden de pollen uit de lucht 'gespoeld'.
Hieronder zie je wanneer welke pollen actief zijn en in hoeverre de pollen matig of sterk allergeen zijn.
(bron afbeelding: tegen-hooikoorts.nl)
De klachten kunnen bij hooikoortspatiënten al vroeg beginnen. Omstreeks januari of februari reageren sommigen al op de pollen van de hazelaar en/of de els.
Begin april neemt het aantal pollen in de lucht verder toe. De berk, die dan in de bloei is, verspreidt pollen waar veel mensen allergisch voor zijn. Gras is echter de grootste veroorzaker van hooikoorts, dat komt vooral omdat gras op zoveel plaatsen aanwezig is en hier sterk allergene pollen vanaf komen. Daarnaast bloeit gras een vrij lange periode: tussen begin mei en eind september.
Hooikoorts verminderen
Bij hooikoortsklachten is de huisarts het eerste aanspreekpunt. De huisarts kan aan de hand van jouw symptomen redelijk goed inschatten of je te maken hebt met een allergische reactie op pollen of dat je misschien wel gewoon de griep hebt of verkouden bent.
Indien nodig en/of wenselijk kan de huisarts je doorverwijzen naar een medisch specialist of bloedonderzoek laten uitvoeren om vast te stellen voor welke stoffen/pollen je precies allergisch bent.
Om vast te stellen of iemand een allergie heeft voor één of meerdere pollen, zijn er twee verschillende methodes:
- Een bloedtest (ook wel de RAST-methode genoemd) waarbij wordt gekeken hoe je bloed reageert op bepaalde allergenen. Dit is vaak een reeks van allergenen die vaak tot allergische klachten kunnen leiden zoals gras- en boompollen, huisstofmijt of kat.
- Een huidpriktest waarbij kleine hoeveelheden van de allergenen (stofjes die de allergische reactie veroorzaken) op de huid worden aangebracht en daarna in de huid worden geprikt. De huid zal vervolgens wel of niet en in een bepaalde mate reageren. Zo kan in combinatie met je verhaal van de klachten de allergie vastgesteld worden.
Medicatie
In veel gevallen zal de huisarts een geneesmiddel voorschrijven zonder dat er precies bekend is voor welke pollen je allergisch bent. Dit zijn middelen die de aanmaak of werking van histamine tegengaan.
Via de apotheek of drogist zijn er diverse middeltjes tegen hooikoorts verkrijgbaar, zoals neussprays, oogdruppels, tabletten en drank. Voorbeelden zijn cetirizine of loratadine.
Immunotherapie
Indien de medicatie, die je voorgeschreven hebt gekregen, onvoldoende of niet werkt, kan de huisarts je naar een medisch specialist (allergoloog of KNO-arts) verwijzen voor een aanvullende behandeling. Deze behandeling wordt immunotherapie (of desensibilisatie) genoemd.
Met immunotherapie behandel je de onderliggende oorzaak van de allergie. Door regelmatige blootstelling aan de stof waar je allergisch voor bent, treedt er langzaam maar zeker gewenning op. Hierdoor zal het immuunsysteem minder of zelfs niet meer reageren op de pollen en nemen de klachten af. Dit kan door middel van injecties of tabletten. Dit proces duurt echter enkele jaren.
7 Tips om hooikoorts te verminderen
Er zijn nog een aantal andere dingen die je kunt ondernemen om je hooikoortsklachten te verminderen:
- Draag een zonnebril: dit beschermt je ogen tegen pollen die anders in je ogen komen en kunnen gaan irriteren
- Niet aan de ogen komen: aangezien hooikoorts vaak resulteert in jeukende ogen, gaan veel mensen in hun ogen wrijven. Dit zal de klachten alleen maar verergeren.
- Douchen voor het slapen: dit zorgt ervoor dat pollen van je haar en lichaam worden afgespoeld
- Ramen en deuren (zoveel mogelijk) dicht: de pollen kunnen daardoor minder gemakkelijk binnendringen. Zorg natuurlijk wel voor een toevoer van frisse lucht.
- Droog de was binnen: dit voorkomt dat er pollen op de kleren gaan zitten
- Koop de juiste planten/bomen: koop geen planten en bomen voor in de tuin die pollen afgeven waar je allergisch voor bent.
- Ga wandelen of sporten na een regenbui of 's ochtends vroeg, dan is de concentratie stuifmeel in de lucht het laagst.
Wat vergoedt de zorgverzekering?
Vanuit de basis- en aanvullende zorgverzekering zijn er vergoedingsmogelijkheden voor verschillende geneesmiddelen die de hooikoortsklachten kunnen tegengaan. Een doorverwijzing naar een medisch specialist voor verdere of aanvullende behandeling wordt ook vergoed vanuit de basisverzekering.
Daarnaast zijn er behandelaars die met diverse alternatieve of complementaire geneeswijzen voor sommige mensen met hooikoorts een uitkomst kunnen bieden. Vergoeding van deze laatste categorie geschiedt echter enkel vanuit de aanvullende verzekering.
Basisverzekering
Ga je met hooikoortsklachten of allergie naar de huisarts? Dan worden de kosten van het consult en het korte onderzoek bij de huisarts vergoed door de basisverzekering. Je betaalt bij een bezoek aan de huisarts geen eigen risico aan de zorgverzekeraar.
Als de huisarts medicijnen voorschrijft of een bloedonderzoek laat uitvoeren, kunnen er wel kosten van toepassing zijn voor de verzekerde, namelijk:
- Eigen bijdrage: in sommige gevallen betaal je een eigen bijdrage voor een bepaald geneesmiddel. Dit komt vaak voor bij merkgeneesmiddelen die niet-preferent zijn (geen voorkeur hebben) bij de zorgverzekeraar. In de meeste gevallen zal echter het preferente middel worden voorgeschreven door de huisarts waardoor er geen eigen bijdrage betaalt hoeft te worden.
- Eigen risico: de zorgverzekeraar zal het verplichte (en eventuele vrijwillige) eigen risico bij je in rekening brengen. Dit geldt in principe voor alle geneesmiddelen die je bij de apotheek afneemt. Ook voor een bloedonderzoek of bezoek/behandeling bij een medisch specialist is het eigen risico van toepassing.
Neem je (genees)middelen af bij de drogist of apotheek, maar heb je daarvoor geen recept van de huisarts? Dan valt het middel onder de categorie ‘zelfzorgmiddelen’ en is er geen vergoeding mogelijk vanuit de basisverzekering. Je betaalt het middel dan helemaal zelf.
Let op: sommige medicijnen tegen allergie worden alleen vergoed wanneer deze chronisch gebruikt worden.
Goed om te weten: voor kinderen tot 18 jaar geldt er geen eigen risico.
Aanvullende verzekering
Er zijn bepaalde aanvullende verzekeringen die een vergoeding bieden voor zelfzorgmiddelen. Iedere zorgverzekeraar heeft wat dit betreft echter zijn eigen voorwaarden en regels omtrent de vergoeding. Daar komt bij dat geneesmiddelen die vrij verkrijgbaar zijn, meestal niet zo duur zijn.
Een aanvullende verzekering afsluiten puur voor de vergoeding van zelfzorgmiddelen is daarom, financieel gezien, meestal niet aantrekkelijk. Informeer bij je verzekeraar wat de mogelijkheden zijn met jouw aanvullende pakket.
Eigen bijdrage medicijnen
Daarnaast bieden veel aanvullende verzekeringen wel de mogelijkheid om een vergoeding te krijgen voor de eigen bijdrage die voor sommige medicijnen van toepassing is. Je betaalt dan alleen nog maar het eigen risico. De eigen bijdrage wordt dan door je aanvullende pakket gedekt.
Alternatieve geneeswijzen
Tot slot zijn er ook meerdere geneeswijzen uit het alternatieve en complementaire circuit die hooikoortsklachten behandelen, zoals halotherapie, natuurgeneeswijzen, homeopathie, acupunctuur, enzovoorts. Veel zorgverzekeraars bieden hier vanuit de aanvullende zorgverzekering een vergoeding voor. Let wel dat er voor deze geneeswijzen geen sluitend wetenschappelijk bewijs is. Het wordt aangeraden om alternatieve behandeling te overleggen met een gediplomeerd arts.
Bronnen en controle
Deze Zorgwijzer is samengesteld met behulp van verschillende bronnen en met hulp van professionals.
Geraadpleegde bronnen:
- Thuisarts.nl
- Rivm.nl
- Lumc.nl
Deze tekst is gecontroleerd door Richard Oei, internist-allergoloog bij DC Klinieken te Groningen.
Disclaimer
De informatie in dit artikel wordt beschikbaar gesteld met als enig doel behulpzame informatie te verstrekken aan bezoekers. Deze informatie heeft geen therapeutische of diagnostische waarde noch is deze informatie bedoeld als vervanging van diensten, informatie of gegevens van artsen, specialisten of andere gediplomeerden en professionals. Medisch advies, medische vragen, klachten of symptomen behoren besproken te worden met een gediplomeerd arts of professional.
Samenstellers van de zorgwijzers noch Zorgwijzer.nl stelt zich op geen enkele manier aansprakelijk voor de volledigheid, juistheid of effectiviteit van informatie op zorgwijzer.nl. Het gebruik van de informatie is op volledige verantwoordelijkheid en risico van de gebruiker.
