De National Health Service (NHS) in Engeland, Schotland en Wales dreigt op korte termijn te gaan falen. Er is sprake van een grote crisis: maar liefst 50.000 operaties zijn in de afgelopen maand geannuleerd. Dit vanwege overvolle ziekenhuizen en enorme wachtlijsten.

Iedere winter doet dit probleem zich opnieuw voor. Het aantal zieke mensen neemt dan erg toe, met als gevolg dat de ziekenhuizen de toestroom van patiënten niet meer aankunnen. Maar door de brexit wordt dit probleem steeds omvangrijker en vervelender.

Wat is de NHS?

De NHS is ‘gratis’ gezondheidszorg voor iedereen in het Verenigd Koninkrijk, ongeacht inkomen of afkomst. Britten betalen dus geen premie en geen eigen risico. Alles wordt betaald door middel van belastinginkomsten. Het zorgstelsel staat de laatste jaren echter steeds meer onder druk. Vooral vanwege de groeiende populatie en toenemende vergrijzing. Dit zorgt ervoor dat de vraag naar zorg sterk toeneemt en er steeds meer zorgkosten worden gemaakt.

Wachten in de ambulance

De Britten waren ooit apetrots op hun zorgstelsel, maar inmiddels is het systeem onbetaalbaar geworden: het afgelopen jaar gaf de overheid 130 miljard pond uit aan de NHS. Er zijn meerdere redenen die de huidige crisis met de NHS kunnen verklaren.

De belangrijkste is het grote tekort aan artsen, verpleegkundigen en capaciteit. Dit komt mede door de brexit, die ervoor zorgt dat er minder EU-burgers in Engeland willen komen werken. Voor een niet-spoedeisende afspraak met de huisarts moet men in sommige regio’s 2 tot 3 weken wachten. Voor een operatie soms vele maanden. Begin januari kwam naar voren dat in 2017 maar liefst 16.000 patiënten soms een half uur moesten wachten op medische zorg nadat ze met een ambulance met spoed naar het ziekenhuis waren gebracht.

Een andere kernoorzaak is dat een Brit veel sneller een beroep doet op het zorgstelsel, omdat het gevoel heerst dat gezondheidszorg gratis is. Er is immers geen eigen risico, geen premie en er zijn geen eigen bijdragen. De meeste Britten zijn zich daarom totaal niet bewust van de kosten die komen kijken voor zorg en behandeling. Daarom neemt een gemiddelde Brit ook weinig verantwoordelijkheid voor zijn/haar eigen gezondheid. Dit resulteert dan weer in een nog verdere kostenstijging op de lange termijn.

Nationaal zorgfonds

De NHS kent veel paralellen met het Nationaal Zorgfonds dat de SP in Nederland wil invoeren, zou de partij aan de macht komen. Net als bij de NHS, is het Nationaal Zorgfonds een zorgstelsel die centraal – door de overheid – wordt aangestuurd. Er komen geen zorgverzekeraars aan te pas. Verder heeft iedereen in Nederland precies dezelfde basisdekking en is er geen eigen risico.

Omdat ook het Nederlandse zorgstelsel onder druk staat vanwege de sterk stijgende kosten, wordt de discussie rondom een gecentraliseerd ziekenfonds weer op gang gebracht. De vraag is echter of een dergelijk zorgstelsel in Nederland wel zal slagen. Uit eerdere onderzoeken is bijvoorbeeld al gebleken dat het ziekenfonds van Nederland (voor 2006) ook te duur werd en dat daarom het huidige zorgstelsel is ingevoerd met gereguleerde marktwerking.