Patiënten die van hun arts een bepaald merk van een medicijn voorgeschreven krijgen, ontvangen dit merk vaak niet. Zelfs als het middel op grond van medische noodzaak wordt voorgeschreven. In plaats daarvan krijgt de patiënt het goedkoopste merk mee naar huis.

Dat blijkt uit een enquête van de Nederlandse Patiëntenfederatie onder bijna 3.000 leden. Bij 28 procent van de leden bleek het moeilijk om een bepaald merkmedicijn verstrekt te krijgen.

Goedkoper medicijn

Volgens apothekers verstrekken zij nog veel vaker een goedkoper geneesmiddel dan uit de cijfers van de Patiëntenfederatie blijkt. Dit komt volgens de apothekers omdat zij zijn gebonden aan afspraken met de zorgverzekeraar omtrent het medicijnbeleid.

Dit geldt in het bijzonder voor een geneesmiddel waar het patent is verlopen. In dat geval mogen ook allerlei andere farmaceuten het middel ‘namaken’. De keuze voor een medicijn gaat dan meestal naar de fabrikant met het goedkoopste alternatief. Verzekeraars verplichten apothekers zelfs om het goedkoopste middel te verstrekken.

1 miljoen patiënten

Volgens schattingen moeten jaarlijks een miljoen patiënten één of meerdere keren op een ander merk overstappen, terwijl daar geen medische reden voor is.

Een derde van de patiënten geeft aan zich zieker of minder gezond te voelen na het wisselen van het merk. Zo’n 40 procent van de patiënten hebben het gevoel de ziekte minder onder controle te hebben

Medische noodzaak

Artsen schrijven daarom soms ‘medische noodzaak’ of ‘mn’ op het recept. Er wordt dan door de arts verzocht om een bepaald merkmedicijn te verstrekken, omdat de patiënt hier (meer) baat bij heeft. In de praktijk worden veel van deze mn-verzoeken echter afgewezen.

Dit bevestigt ook apotheker Aris Prins in de Volkskrant. Hij wijst zelf 90 procent van alle mn-verzoeken af. “Natuurlijk zijn er mensen die baat hebben bij een specifiek merkmiddel, maar dat is een minderheid. ‘Medische noodzaak’ is de meest gedevalueerde term ooit”, zegt hij.

Daarnaast zijn er volgens Prins veel mensen die lui zijn als ze het geneesmiddel voorschrijven. In het systeem kunnen ze dan niet de werkzame stof vinden, maar wel het merk. Dit komt vervolgens op het bordje van de apotheek terecht.

Troep?

Op het moment dat de patiënt het geneesmiddel komt ophalen bij de apotheek zijn ze vaak onaangenaam verrast. Patiënten krijgen het gevoel dat ze met troep opgescheept worden.

Daar is volgens Marcel Bouvy, hoogleraar Farmaceutische Patiëntenzorg, weinig bewijs voor. Ieder medicijn wordt goed getest op werkzaamheid en bijwerkingen. Maar er kunnen wel degelijk psychosociale redenen zijn die ertoe leiden dat een ander merk minder goed werkt. “In dat geval zouden verzekeraars minder streng en rigide moeten zijn”, zegt Bouvy.