Als het volgende kabinet niets doet aan de stijgende zorgkosten stijgt het eigen risico van de zorgverzekering waarschijnlijk naar 440 euro per Nederlander. Dat blijkt uit een berekening van het Centraal Planbureau (CPB). Op dit moment betaalt men nog 385 euro aan eigen risico. In 2020 blijft dat zo.

De zorgkosten stijgen al jaren en dat gaat ook de komende jaren nog verder door, stelt het CPB. In 2021 komen de totale kosten uit op 84 miljard euro. In 2025 bereiken we de grens van 100 miljard.

Waarom stijgen de zorgkosten?

Er is sprake van een enorme vergrijzing: er komen steeds meer ouderen bij die gezamenlijk steeds langer leven. Daarnaast stijgt jaarlijks het aantal chronisch zieken in Nederland (mede door de vergrijzing).

Tegelijkertijd komen er steeds meer nieuwe behandelingen en medicijnen op de markt. Innovatie zorgt er voor dat het basispakket wordt uitgebreid. Dit alles zorgt voor een continue kostentoename.

‘Marktwerking stopzetten’

Vanwege de stijgende kosten schreeuwen sommige politieke partijen om een harde oplossing: het opheffen van de zorgverzekeraars en de minimale marktwerking stopzetten. Maar ook dan blijven we ouder worden en komen er nog steeds nieuwe medicijnen en behandelingen in het verzekeringspakket bij.

Wat zou het wegnemen van de marktwerking dan eigenlijk opleveren op financieel vlak? Op die vraag is geen duidelijk antwoord te geven. Sterker nog, volgens velen is het opheffen van het huidige zorgstelsel zelfs een slecht idee.

‘Niet de oplossing’

Ook Hoogleraar Economische bedrijfsvoering in de gezondheidszorg, Mark van Houdenhoven, denkt dat het afschaffen van het zorgstelsel niets gaat oplossen:

Suggereren dat een zogenaamde ingreep – iets afschaffen – alles in één klap oplost, is een simplificatie van de werkelijkheid. De zorg in Nederland is van goede kwaliteit. De eigenlijke vraag is hoe deze kwaliteit wordt behouden en verbeterd. Daarbij moet rekening worden gehouden met het gegeven dat er meer vraag naar zorg komt, dat de technologische mogelijkheden exponentieel groeien, almaar minder mensen zorg kunnen leveren en de betaalbaarheid onder druk staat.

Mark van Houdenhoven (in Skipr)

Welke andere oplossingen zijn er?

Maar wat kunnen we dan wel doen om de stijgende zorguitgaven het hoofd te bieden? In ieder geval lijkt niemand in de politiek zich te willen branden aan de vraag: heeft iedereen wel altijd recht op de beste zorg, ongeacht de kosten?

Een arts wil zijn patiënt altijd de best beschikbare zorg geven. Dat is logisch. Maar wat is kwaliteit precies en welk prijskaartje mag daaraan hangen? Misschien is het goed om deze discussie nog eens goed aan te zwengelen.

80.000 euro per levensjaar

In hoeverre mag geld een rol spelen bij de keuze om iemand wel of niet te behandelen? Zorginstituut Nederland hanteert anno 2019 een bedrag van 80.000 euro per gewonnen levensjaar. Is de behandeling duurder? Dan komt deze niet automatisch in het basispakket.

Gelukkig worden ook duurdere medicijnen toegelaten in het basispakket, ook als ze voor minder gezondheidswinst zorgen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij zeldzame aandoeningen.

‘Zinniger’

Het is duidelijk dat de zorgkosten de komende jaren verder onder druk komen te staan. Het is dan ook goed om te blijven kijken hoe zorg zinniger kan.

Hierbij moeten we niet alleen kijken naar de kosten van zorg, maar ook naar de baten. Want zorg kan – naast gezondheidswinst – ook iets opleveren. Zorg gericht op preventie (op wat voor manier dan ook) kan voorkomen dat op de lange termijn veel duurdere zorg nodig is.

Hoe denk jij dat we de zorgkosten in Nederland kunnen drukken? Laat je mening horen!