De SP wil het zorgstelsel grondig aanpakken. Het eigen risico en de zorgtoeslag worden afgeschaft en er moet minder premie geïnd worden door zorgverzekeraars. In ruil daarvoor gaat de inkomstenbelasting fors omhoog, behalve voor de laagste inkomensgroepen.

Op deze manier wil de SP de zorgkosten opnieuw gaan verdelen. Het plan zou een ‘opstapje’ zijn naar het Nationaal Zorgfonds, waarin alle verzekeraars verdwijnen.

Het bericht van SP komt een dag na onze publicatie over dat de zorgverzekering sinds 2006 zo’n 446 euro duurder is geworden.

Doorrekening

Het Centraal Planbureau (CPB) heeft het plan van de SP doorgerekend. Mensen met een gezamenlijk bruto-inkomen tot 86.000 euro gaan er naar verwachting op vooruit. Iedereen met een hoger inkomen is het kind van de rekening.

Toch is er nog veel onduidelijk over het voorstel van de SP.

Ongewenste effecten?

Allereerst heeft het CPB niet onderzocht wat de arbeidsmarkteffecten zijn. Ook wordt geen rekening gehouden met afwenteling van hogere lasten voor bedrijven op gezinnen. Het is dus onzeker wat de daadwerkelijke economische effecten zijn van het SP-voorstel.

Verder bestaat er onduidelijkheid over de gedragsmatige effecten die het plan van de SP met zich meebrengt. Zo is niet bekend in hoeverre de zorgvraag – en dus de zorgkosten – toenemen als het besef onder burgers verdwijnt dat de zorg daadwerkelijk geld kost. Als het aan de SP ligt, verdwijnt het eigen risico en is de zorg straks ‘gratis’, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is.

Ook in het Verenigd Koninkrijk bestaat een ‘gratis’ zorgstelsel, de NHS, waarbij de zorg vrijwel volledig wordt betaald uit belastingen. Dat zorgt voor grote problemen, zoals lange wachtlijsten bij huisartsen.

Ook de kwaliteit van de zorg daar is beduidend lager bij onze Westerburen, bleek al uit eerdere onderzoeken. Nederland doet het een stuk beter.

Kritiek voormalig hoogleraar

Ook Marcel Canoy, voormalig hoogleraar zorgeconomie, ziet niets in de plannen van de Socialistische Partij. Op NPO Radio 1 gaf hij zijn kritiek op de plannen: “Het CPB trapt iedere keer in dezelfde valkuil. Het zijn namelijk boekhoudsommetjes. Een grote stelselwijziging gaat gepaard met gedragseffecten”.

Volgens Canoy is het niet te overzien welke ongwenste gevolgen een ander type zorgstelsel (en financiering daarvan) gaat hebben, bijvoorbeeld op de doelmatigheid en toegankelijkheid.

Zorg is al inkomensafhankelijk

Tot slot reageerde Chris Oomen, voormalig topman van DSW, in Stand.nl op de ideeën van de SP. Op de vraag: “Moeten de zorgkosten inkomensafhankelijk worden?”, antwoordde hij: “Dat zijn ze al”.

En dat klopt:

Iedereen in Nederland heeft een verplichte zorgverzekering waarvoor men premie betaalt aan de zorgverzekeraar. Mensen met een inkomen beneden de circa 30.000 euro (38.000 euro voor gezinnen) komen in aanmerking voor zorgtoeslag. Verder betaalt iedereen met een zorgverzekering ook een inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet (Zvw). Iemand die meer verdient, draagt meer bij aan de zorgkosten.

Dit gaat, als het aan de SP ligt, nog niet ver genoeg. Zij willen dat de rekening in grotere mate wordt neergelegd bij mensen met een hoog inkomen of met een flink pensioen.

Geen meerderheid

Voor de plannen van de SP bestaat op dit moment verre van een meerderheid. Het kabinet wil het huidige zorgstelsel in stand houden en verbeteren. Pas na de verkiezingen (in 2021) moet blijken of er eventueel een meerderheid komt.

Wat vind jij van de SP-plannen? Laat je mening hieronder gelden!