De zorgkosten rijzen de pan uit en de kwaliteit van onze zorg staat onder druk. Als we niets doen betaalt een Nederlander over 40 jaar maar liefst 16.000 euro aan zorg: bijna drie keer zoveel als nu het geval is. Een kwart van onze totale economie gaat dan op aan gezondheidszorg.

Dat blijkt uit cijfers van Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Volgens WRR-raadslid en hoogleraar Marianne Visser moet de politiek scherpe keuzes maken om de uitgaven te beteugelen. Er is sprake van een onhoudbare situatie.

Zorgpremie naar 333 euro per maand

Wat betekent de groei van de zorguitgaven voor de zorgpremie die we maandelijks overmaken aan de zorgverzekeraar?

Zorgwijzer maakte een vlugge berekening:

In 2021 bedragen de zorgkosten circa 6.000 euro per Nederlander per jaar (zie onderstaande staafdiagram). Daarvan is bijna 1.500 euro zorgpremie, ofwel zo’n 25 procent van het totaalbedrag.

Trekken we deze lijn door naar 2060? Dan bedragen de zorgkosten 16.000 euro per Nederlander per jaar. Een kwart daarvan is 4.000 euro, ofwel 333 euro aan zorgpremie per maand voor een basisverzekering.

Het overige deel van de zorgkosten zal betaald moeten worden via eigen bijdragen en inkomensafhankelijke premies. Het is onvermijdelijk dat die op termijn zullen gaan stijgen.

2022

Volgende week, tijdens Prinsjesdag, wordt meer duidelijk over de zorgkosten en zorgpremie in 2022. Hoeveel de premie precies omhoog gaat, is nog onduidelijk.

DSW is de eerste verzekeraar die de premie voor komend jaar zal bekendmaken. Dit zal ergens in de week van 27 september gebeuren.

Op onze zorgverzekering 2022 pagina staat een overzicht van het allerlaatste nieuws.

Vergrijzing en chronisch zieken

De toenemende vergrijzing en een toename van het aantal chronisch zieken zijn volgens de WRR de hoofdoorzaken van de snel stijgende kosten in de zorg.

De groep ouderen wordt steeds groter, maar wordt tegelijkertijd ook steeds ouder. Het is groei op groei van de kosten die dat met zich meebrengt

Koen Kuijper (Zorgwijzer)

Maar er zijn ook andere signalen die resulteren in een toename van uitgaven:

• Technologische ontwikkeling drijft de vraag naar zorg op
• Gebruik van de jeugdzorg en basis-GGZ neemt sterk toe
• Er is sprake van een verslechterende leefstijl onder bepaalde bevolkingsgroepen

Door de alsmaar hogere kosten is er mogelijk ook minder geld voor andere belangrijke doelen, zoals klimaat, veiligheid en onderwijs.

Tekort aan zorgmedewerkers

Toch is het probleem groter dan een budgetkwestie. Er moet namelijk veel nieuw personeel worden aangenomen om te kunnen voldoen aan de stijgende zorgvraag. In de jaren zeventig werkte zo’n zeven procent van de beroepsbevolking in de zorg. Inmiddels is dat toegenomen naar ruim 15 procent.

Als de stijgende lijn wordt doorgetrokken, moeten er over 40 jaar jaar miljoenen zorgmedewerkers bijkomen. Over 20 jaar werkt één op de vier in de zorg, over 40 jaar één op de drie.

Zo’n enorme verschuiving van de beroepsbevolking is niet zonder risico. Het kan namelijk leiden tot problemen op de arbeidsmarkt, omdat er schaarste ontstaat in andere sectoren.

Volgens de WRR zou het goed zijn als er meer zorgpersoneel uit het buitenland wordt gehaald.

Veel zorg wordt straks niet meer vergoed

Om een explosie van zorgkosten het hoofd te bieden moet er wat gebeuren, denkt de WRR. Er zijn ‘scherpe keuzes’ nodig over de dekking van onze zorgverzekering. De politiek zou Nederlanders eigenlijk moeten gaan voorbereiden dat straks niet alles meer wordt vergoed, omdat de kosten simpelweg te hoog zijn. Aan burgers wordt daarnaast meer solidariteit gevraagd.

Veel behandelingen stromen automatisch in het verzekerde pakket, maar er gaat bijna niks uit. De uitstroom moet veel meer aandacht krijgen.

Marianne de Visser (Hoogleraar en raadslid WRR)

Volgens de WRR moet er een onafhankelijke toezichthouder per behandeling kijken of deze gezondheidswinst oplevert en niet te duur is. Vervolgens is het aan zorgverzekeraars om ervoor te zorgen dat de zorg zo efficiënt mogelijk wordt geleverd.

Gevoelige kwestie

De opvattingen en adviezen van de WRR liggen op dit moment erg gevoelig in politiek Den Haag. Veel partijen willen namelijk sterk investeren in de zorg en de salarissen in de zorg verder opschroeven. Sommigen gaan zelfs zo ver dat zaken als fysiotherapie en tandheelkundige zorg weer vergoed moeten worden uit het basispakket. De vraag is waar dat van betaald moet worden.