Er wordt vanaf 2023 bezuinigd op de vergoedingen in het basispakket. Vanwege de snel stijgende zorgkosten is er geen meer ruimte voor zorg die onbewezen of onvoldoende bewezen is.

Verder krijgen de langdurige zorg en huisartsenzorg te maken met versoberingen en wordt de vrije artsenkeuze van verzekerden ingeperkt. Dat blijkt allemaal uit het Integraal Zorgakkoord (IZA), waar een conceptversie (pdf) van is verschenen.

Prinsjesdag

Het is de bedoeling dat het akkoord tijdens Prinsjesdag wordt gepresenteerd. Maar voordat het zover is, moeten alle betrokkenen, zoals huisartsen, ziekenhuizen en andere zorgorganisaties het ondertekenen. Het is de vraag of dat lukt, want er zijn veel partijen die felle kritiek uiten, waaronder de huisartsen. Er wordt dus nog gesleuteld aan een definitieve versie.

Tijdens Prinsjesdag weten we trouwens ook meer over wat we kunnen verwachten van de zorgpremie in 2023. Volgens verwachtingen in de voorjaarsnota gaat het om een stijging van bijna 20 euro per maand. Wel gaat de zorgtoeslag aanzienlijk omhoog, zeggen Haagse bronnen.

Terug naar het zorgakkoord, want wat staat er allemaal in? En wat betekent het voor jou?

Versobering basispakket

In Nederland adviseert Zorginstituut Nederland het kabinet over welke zorg wel en niet in het basispakket zou moeten zitten. Denk aan medicatie, behandeling in het ziekenhuis en psychologische zorg. Er wordt getoetst welke zorg passend is en welke niet.

En die toetsing wordt een stuk strenger, verwachten zorgeconomen. Er zullen harde besluiten worden gemaakt over welke zorg wel en niet wordt vergoed via de basisverzekering en binnen de langdurige zorg. Het gaat nu nog over onbewezen zorg, maar in de toekomst ook over zinvolle zorg die simpelweg te duur of te arbeidsintensief is. Kortom, een versobering van het pakket.

Behandelingen die veel geld of tijd kosten of een hoge klimaatimpact hebben worden als eerste tegen het licht gehouden, blijkt uit de tekst.

Volgens gezondheidseconoom Xander Koolman leidt het akkoord tot een versobering van de ouderenzorg.

Wat is onbewezen zorg?

Onbewezen zorg zijn behandelingen en medicijnen die niet voldoen aan de kwaliteitsstandaarden die Zorginstituut Nederland heeft opgesteld. Denk aan een behandeling waarbij de werking niet wetenschappelijk is aangetoond of ondoelmatig is.

Zorgkosten rijzen de pan uit

De regering voelt zich gedwongen om hier en daar te bezuinigen. De zorgkosten rijzen de pan uit. In 2021 gaven we bijna 125 miljard euro uit aan Zorg en Welzijn, blijkt uit cijfers van het CBS.

Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met de geboortegolf die plaatsvond in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Er komen steeds meer ouderen bij en die vragen steeds meer van de zorg.

Aan de andere kant wordt het percentage mensen dat werkt steeds kleiner. Er is dus een enorme zorgvraag, maar (straks) te weinig personeel om aan deze vraag te kunnen voldoen.

Het schrappen van (onbewezen) zorg in het pakket moet de zorgvraag verminderen, nu en in de toekomst. Ook digitalisering en preventie moeten verlichting gaan brengen.

Vrije artsenkeuze ingeperkt

Ook aan de vrije artsenkeuze wordt getornd in het Integraal Zorgakkoord, al is de inperking minder ingrijpend dan in de eerste versie. In het oorspronkelijke plan stond namelijk dat een zorgverzekeraar ongecontracteerde zorg niet meer hoeft te vergoeden. Daar wordt nu vanaf gezien.

Er wordt nu expliciet genoemd dat het hinderpaalcriterium (artikel 13) in acht moet worden genomen als het gaat om niet-gecontracteerde zorg. Hierin staat dat de vergoeding voor zorg bij een niet-gecontracteerde zorgaanbieder niet dusdanig laag mag zijn dat het een financiële hinderpaal vormt om voor die zorgverlener te kiezen. De vrije artsenkeuze lijkt dus voorlopig geborgd.

Offerte zonder diagnose

In het akkoord staat wel dat patiënten die kiezen voor een niet-gecontracteerde zorgaanbieder eerst een offerte moeten krijgen én ondertekenen voor het zorgtraject dat hun te wachten staan. Zo moet voorkomen worden dat de verzekerde voor onverwachte kosten komt te staan.

Het probleem is: hoe kan er een offerte worden voorzien als de patient nog niet eens is gezien door de zorgaanbieder, laat staat dat er een diagnose is gesteld?

Volgens Ger Jager van de Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze, is dit akkoord ‘een aanval’ op ongecontracteerde zorg,