Zorgwijzer: beenlengteverschil

Veel mensen met klachten aan het bewegingsapparaat weten niet dat de oorzaak van hun problemen kunnen zijn ontstaan door een beenlengteverschil. Deze onwetendheid is deels te wijten aan het feit dat behandelaars te weinig aandacht besteden aan een beenlengteverschil. Klachten blijven daardoor onnodig bestaan.

Doel van de zorgwijzer

Vanwege deze onwetendheid bij zowel patiënten als behandelaars bespreekt deze zorgwijzer hoe een beenlengteverschil ontstaat en welke gevolgen een beenlengteverschil kan hebben.

Belangrijker nog: op welke manieren verschillen in beenlengte – of de klachten die erdoor ontstaan – kunnen worden verholpen. Tot slot zullen we benadrukken wat de zorgverzekering dekt voor mensen met een beenlengteverschil.

De zorgwijzer is samengesteld in samenwerking met het C.I.R.P. (Centrum voor Informatie en Registratie Podoberoepen).

Hoe ontstaat een beenlengteverschil?

Bij in verschil in beenlengte treedt er een verstoring op in de statiek (houding en balans) van het lichaam. Dit kan verschillende oorzaken hebben, namelijk een aangeboren afwijking, een groeistoornis, botbreuken in de benen of een ongelijke vorm van de benen (de Vries, 2014). Deze oorzaken worden hieronder kort besproken.

Aangeboren afwijking

Een beenlengteverschil kan al kort na de geboorte beginnen. Er is dan sprake van een genetische afwijking. De botten van de baby verschillen dan van lengte en/of vorm.

Het is ook mogelijk dat de kop van de heup incorrect (of helemaal niet) in de kom staat. Men spreekt dan van een “schijn” beenlengteverschil. Het is belangrijk dat deze afwijkingen juist worden geconstateerd en dat de nodige stappen worden ondernomen om verder verschil in beenlengte te voorkomen.

Schade aan botten (botbreuken)

Door botbreuken, verlammingen of ontstekingen aan gewrichten kunnen beenlengteverschillen optreden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan ongevallen met brommer of auto, maar ook een val van een paard of trap kan een bekkenscheefstand veroorzaken waardoor een beenlengteverschil optreedt.

Vooral tijdens de groei kan een ongeluk zorgen voor een beenlengteverschil op latere leeftijd. Dit komt omdat de bloeddoorstroming op de plek van de breuk of ontsteking tijdelijk toeneemt waardoor de groeischijven sneller zullen groeien. Ook op latere leeftijd kan een incorrecte heup- of knievervanging een beenlengteverschil veroorzaken.

Ongelijke vorm van de benen

Een O-been kan ook invloed uitoefenen op de lengte van beide benen. Door de vorm van de “O” kan de lengte van het ene been meer zijn dan het andere been.

Groeistoornissen

Als er problemen optreden in groeischijven van de benen kan er ook een verschil in beenlengte optreden. Deze schijven bevinden zich aan het uiteinde van het bot waar kraakbeenweefsel groeit richting het middenstuk van het been.

Als het kraakbeenweefsel vanwege een bepaalde stoornis sneller toeneemt bij been A dan been B dan “groeit” been A dus sneller dan been B.

Welke gevolgen heeft een beenlengteverschil?

Beenlengteverschil gevolgen

Als been A korter is dan been B zal de knie van been A lager komen te staan. Ook de heup en bekken van been A zakken mee. Er ontstaat een bekkenscheefstand.

De schouder aan de kant van been A zal echter niet mee zakken, maar onbewust optrekken. Hierdoor kan een zogenaamde scoliose ontstaan, wat staat voor een zijwaartse kromming in de wervelkolom. Deze kromming heeft doorgaans de vorm van een “C” of een “S”. Door een verstoring in de statiek wordt de spanning in de spieren van de rug, schouders en nek vergroot. Dit heeft pijn in de rug (vooral onderin), schouders, nek en/of het hoofd tot gevolg.

Ook kunnen er klachten in de voeten ontstaan. Als de problemen onvoldoende worden aangepakt, kunnen ook de knieën en/of heupen slijten. Dit noemt men artrose.

Hoe wordt een beenlengteverschil geconstateerd?

Een beenlengteverschil wordt officieel geconstateerd door het uitvoeren van een röntgenonderzoek of CT/MRI scan. Beide benen en bekken moeten op de foto/scan zichtbaar worden gemaakt. Vanwege de hoge bijkomende kosten van dergelijke onderzoeken, wordt er in de praktijk echter vaak gebruik gemaakt van de plankjesmethode.

Door het plaatsen van plankjes (van verschillende diktes) kan worden gekeken naar de stand van de bekken. Als de bekken horizontaal staan kan het beenlengteverschil worden opgemeten aan de hand van de totale dikte van de plankjes. Deze methode is lang niet zo nauwkeurig als een scan, maar onderzoek heeft aangetoond dat plankjesmethode wel voldoende nauwkeurig is voor het vaststellen van een beenlengteverschil.

Wanneer spreekt men van een beenlengteverschil?

Dat is een belangrijke vraag gezien bijna iedereen wel een klein verschil heeft in de lengte van zijn benen. Zo is een verschil van één millimeter volgens podotherapeuten verwaarloosbaar.

Toch blijkt er geen duidelijke regel en consensus te zijn voor de constatering “beenlengteverschil”. Fysiologisch spreekt men van een beenlengteverschil bij een verschil van meer dan 1,0 tot 1,5 cm.

In publicaties wordt echter aangegeven dat er wel degelijk klinische gevolgen kunnen zijn bij een beenlengteverschil van minder dan 1,5 cm. Vanaf 2 cm verschil spreekt men van een asymmetrische gang.

Wat kan helpen?

Nadat het beenlengteverschil (bekkenscheefstand) door de (podo)therapeut is vastgesteld, zal hij/zij met passende oplossingen komen.

Oefentherapie

Oefentherapie kan helpen bij het verminderen van klachten. Op Zorgwijzer vind je meer informatie over dit onderwerp en de bijbehorende vergoedingen vanuit de zorgverzekering.

Dorn methode (therapie)

De Dorn methode is een wervel- en gewrichtsbehandeling die kan worden gebruikt bij aandoeningen die samenhangen met de wervelkolom. De basis van de methode  berust op het corrigeren van een beenlengteverschil. Vergoedingen voor de Dorn methode/therapie zijn mogelijk vanuit een aanvullende zorgverzekering voor alternatieve geneeswijzen. Let wel op dat er voorwaarden kunnen gelden waardoor niet alle therapeuten vergoeding krijgen. Zo moet de natuurgenezer zijn aangesloten bij een erkende beroepsvereniging, zoals het VBAG.

Operatie

In zeldzame, ernstigere gevallen van scoliose (al dan niet ontstaan door een verschil in beenlengte) kan er aanleiding zijn tot een ingrijpende operatie waarbij de wervelkolom met schroeven en staven wordt gecorrigeerd en gefixeerd.

Schoencorrecties en orthopedische schoenen

Er zijn in Nederland diverse orthopedische schoenmakers. Deze kunnen helpen het verschil in beenlengte (de bekkenscheefstand) te compenseren met behulp van aanpassingen in jouw huidige schoenen, waardoor je weer pijnloos kunt lopen.

Voorbeelden zijn hakverlagingen- en verhogingen, oprekken van de schoenen, standcorrecties en aanpassing van drukpunten. Als dit niet afdoende blijkt te zijn, kan de orthopedische schoenmaker ook nieuwe, aangepaste schoenen maken die de ideale pasvorm heeft voor jouw voeten en het verschil in beenlengte opheft.

Steunzolen

Als oefeningen het beenlengteverschil niet voldoende kunnen verhelpen, wordt het verschil in beenlengte gecompenseerd door een verhoging van de zolen.

Het dragen van deze steunzolen onder de voeten van het kortste been kunnen de bekkenstand en uiteindelijk ook de stand van de wervelkolom corrigeren. Als de steunzool niet hoog genoeg is, kunnen ook de hakken van de schoen of slipper worden verhoogd, zoals in het kopje hierboven besproken.

Ontvang je een vergoeding voor steunzolen?

De totale kosten voor het aanmeten en aanschaffen van steunzolen liggen rond de 200 a 300 euro. Veel zorgverzekeraars bieden vergoedingen hiervoor via de aanvullende zorgverzekering.

Voorwaarden

  • Voor het plaatsen van steunzolen wordt noch de eigen bijdrage noch het eigen risico in rekening gebracht.
  • De steunzolen moeten zijn voorgeschreven door een arts
  • Er moet eerst een blauwdruk van de voeten worden gemaakt

Bibliografie

De Vries , J. (2014). Beenlengteverschil.

Op deze site is veel informatie te vinden over het onderwerp “beenlengteverschil”. Daarnaast kunnen bezoekers via een praktijkzoeker behandelaars (zoals paramedici en alternatieve genezers) en leveranciers van steunzolen vinden. Voor informatie over vergoedingen en voorwaarden is gebruikt gemaakt van de websites van verschillende zorgverzekeraars

Disclaimer

Deze zorgwijzer wordt beschikbaar gesteld met als doel behulpzame informatie te verstrekken aan bezoekers. Deze zorgwijzer heeft geen therapeutische of diagnostische waarde. Ook is de informatie uit deze zorgwijzer niet bedoeld als vervanging van diensten, informatie of gegevens van artsen, specialisten of andere gediplomeerden en professionals.