Zorgwijzer: blaasontsteking
Bij een blaasontsteking, ook wel urineweginfectie of cystitis genoemd, is de binnenkant van de blaas ontstoken. Dat kan erg vervelend zijn. Gelukkig kun je zelf veel doen om een blaasontsteking aan te pakken of te voorkomen.
In deze Zorgwijzer lees je meer over:
- Wat de oorzaak is van een blaasontsteking
- Welke symptomen er kunnen optreden
- Wat je kunt doen bij een blaasontsteking
- Hoe je een blaasontsteking kunt voorkomen
Lees dus snel verder.
Wat is de oorzaak van een blaasontsteking?
Een blaasontsteking wordt vrijwel altijd veroorzaakt doordat bacteriën via de plasbuis in de blaas komen.
Dit kan gebeuren in verschillende situaties:
- Tijdens het vrijen (er komen dan bacteriën in de plasbuis)
- Na de overgang: de plasbuis is dan kwetsbaarder
- Als de blaas niet helemaal leeg wordt geplast
- Bij het gebruik van een blaaskatheter
- Bij blaas- of nierstenen
- Als je weerstand minder is, bijvoorbeeld door een medische aandoening of medicijngebruik
- Erfelijkheid of afwijkingen in de anatomie
Mannen vs. vrouwen
Een blaasontsteking komt bij vrouwen vaker voor dan bij mannen.
Dat heeft twee redenen:
- Bij vrouwen ligt de uitgang van de plasbuis dichter bij de anus dan bij mannen
- Bij vrouwen is de plasbuis korter dan bij mannen
Hierdoor kunnen bacteriën makkelijker in de blaas terechtkomen dan bij een man.
Vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en vrouwen ouder dan 65 jaar lopen een verhoogd risico op urineweginfecties.
Welke symptomen horen bij een blaasontsteking?
Er zijn verschillende klachten die kunnen passen bij een blaasontsteking, namelijk:
- Een branderig of pijnlijk gevoel bij het plassen
- Vaak en kleine beetjes plassen
- Het gevoel dat je moet plassen (aandrang), maar uiteindelijk weinig plast
- Het gevoel dat je moet plassen doet pijn
- Pijn in de (onder)buik of rug
- Urine kan anders ruiken of er anders uitzien, bijvoorbeeld wat troebel of bloederig
Infographic: symptomen
Bij vrouwen zijn de klachten van de blaasontsteking meestal binnen één week vanzelf weg. Bij gebruik van antibiotica gaan de klachten meestal binnen een paar dagen weg.
Nierbekkenontsteking
Een blaasontsteking kan samengaan met een ontsteking van de nierbekken. Dit gaat dan vaak gepaard met één of meerdere andere klachten, zoals:
- Een ziek gevoel
- Koorts (> 38 graden)
- Pijn in de zij
Bij dit soort klachten moet je contact opnemen met de huisarts of huisartsenpost. Hetzelfde geldt als je zwanger bent of als er acute verwardheid optreedt, bijvoorbeeld als je al wat ouder bent. Er wordt vaak gevraagd om je urine mee te nemen voor onderzoek.
Wat te doen bij een blaasontsteking?
Wat je kunt doen tegen een blaasontsteking hangt er vanaf of je een man of vrouw bent:
Mannen
Mannen die te maken hebben met een (mogelijke) blaasontsteking kunnen hun (ochtend)urine laten onderzoeken bij de huisarts. De arts kan medicatie voorschrijven ter behandeling.
Als de klachten verergeren of als er sprake is van koorts (zieker worden) is het zaak om de huisarts of huisartsenpost te bellen.
Vrouwen
Volgens Thuisarts.nl kunnen vrouwen tot één week wachten of de klachten die horen bij een blaasontsteking overgaan. Bij de helft van de vrouwen gaat een blaasontsteking binnen een week vanzelf over.
Als de klachten niet binnen een week verdwijnen of als de klachten niet draagbaar zijn, neem je contact op met je huisarts. Je brengt dan de (ochtend)urine naar de assistente voor onderzoek. Een huisarts kan vervolgens antibiotica voorschrijven.
Heb je tekenen van een nierbekkenontsteking (koorts, ziek gevoel, pijn in de zij) of een chronische aandoening zoals diabetes of nierproblemen of ben je zwanger? Neem dan contact op met de huisarts of huisartsenpost.
Kinderen
Als je denkt dat je kind een blaasontsteking heeft, neem dan dezelfde dag contact op met je huisarts.
Kan ik me laten testen op een blaasontsteking?
Als je denkt dat je te maken hebt met een blaasontsteking kun je je urine in eerste instantie laten testen via de huisarts. Neem contact op met de assistente.
Bij de apotheek kun je opvangbakjes kopen voor urine. Er wordt aangeraden om de urine binnen twee uur na het plassen te laten onderzoeken. Lukt dit niet? Dan kun je de urine maximaal 24 uur in de koelkast bewaren.
Een blaasontsteking kan worden aangetoond bij een combinatie van urineweggerelateerde klachten met een positieve nitriettest, een positieve dipslide (teststrip) of een positief sediment (microscopisch onderzoek).
Zelftest
Er zijn ook zelftesten voor blaasontstekingen. Deze bepalen aan de hand van de waarden in je urine, zoals nitriet en leukocyten of je een urineweginfectie hebt. Beter is echter om contact op te nemen met je huisarts als je een blaasontsteking vermoed.
Hoe kan je een blaasontsteking voorkomen?
Gelukkig zijn er meerdere manieren waarop een blaasontsteking kan worden voorkomen.
Een overzicht van de belangrijkste tips:
Drink genoeg
Voor volwassenen geldt dat zij minimaal twee liter water of thee per dag moeten drinken. Als je sport of veel zweet (bij warmer weer) is drie liter vocht aangeraden. Voor kinderen gelden andere richtlijnen.
Drink water gedurende de hele dag door in porties van 250 tot 500 milliliter. Als je 's nachts niet drinkt kun je 's ochtends beginnen met 2 glazen water.
Door genoeg en regelmatig te drinken, zorg je ervoor dat je de bacteriën uit je blaas spoelt, waardoor de kans op een urineweginfectie afneemt.
Plas op de goede manier
Ga naar het toilet als je voelt dat je moet plassen en plas de blaas helemaal leeg.
Dit kun je bereiken door:
- Rustig op de WC te zitten met de voeten plat op de grond
- Zorg voor een goede lichaamshouding: knieën losjes uit elkaar, rug recht
- De tijd te nemen bij het plassen
- Te ontspannen bij het plassen (niet persen of kracht zetten)
Cranberry
Er is bewijs dat door cranberry bacteriën minder goed aan de wand van de blaas kunnen hechten en daardoor minder snel een ontsteking veroorzaken. Dit geldt met name voor vrouwen die vaker last hebben van een blaasontsteking, blijkt uit sommige onderzoeken.
Stoffen in cranberry sap, capsules, sachets of speciale druppels kunnen dus helpen bij het voorkomen van een blaasontsteking.
- Je koopt cranberry capsules, sachets of druppels bij een drogist
- Er bestaan ook speciale bruistabletten op natuurlijke wijze
Lees bij het gebruik van cranberry, medische hulpmiddelen of supplementen altijd de bijsluiter.
Houd er wel rekening mee dat als je veel cranberrysap drinkt, je ongemerkt veel suiker, en dus calorieën, binnenkrijgt.
Vitamine C
Vitamine C zorgt ervoor dat de urine zuurder wordt. Dat houdt de bacteriën zoveel mogelijk weg. Bij milde of beginnende klachten zou je (tijdelijk) gebruik van vitamine C (500 tot 1.000 mg per dag) kunnen overwegen. Overleg eventueel met een diëtiste. Drink ook genoeg water of thee.
Lees bij het gebruik van voedingssupplementen altijd de bijsluiter.
Voedingssupplementen
Er zijn aanwijzingen dat andere voedingssupplementen (Zwarte populier en Mannetjesereprijs) of probiotica de blaas- en nierfunctie kunnen ondersteunen en daardoor de kans op een blaasontsteking kunnen verkleinen. Daarbij moet gezegd worden dat harde bewijzen hiervoor ontbreken.
Lees bij het gebruik van voedingssupplementen altijd de bijsluiter.
Overig
Andere dingen die kunnen helpen bij het voorkomen van een blaasontsteking:
- Plas direct na het vrijen
- Vermijd het gebruik van zaaddodende middelen bij de seks
- Zorg voor een goede en regelmatige stoelgang, waardoor de blaas meer ruimte heeft in de onderbuik
- Gebruik een apart stuk toiletpapier voor je billen (anus) en voor de uitgang van de plasbuis
- Zorg voor goede hygiëne van het onderlichaam, maar maak de schaamstreek uitsluitend met water schoon
Dit dossier is gecontroleerd door I. Herrings, huisarts.
Bronnen
Disclaimer
De informatie in dit artikel wordt beschikbaar gesteld met als enig doel behulpzame informatie te verstrekken aan bezoekers. Deze informatie heeft geen therapeutische of diagnostische waarde noch is deze informatie bedoeld als vervanging van diensten, informatie of gegevens van artsen, specialisten of andere gediplomeerden en professionals. Medisch advies, medische vragen, klachten of symptomen behoren besproken te worden met een gediplomeerd arts of professional.
Samenstellers van de zorgwijzers noch Zorgwijzer.nl stelt zich op geen enkele manier aansprakelijk voor de volledigheid, juistheid of effectiviteit van informatie op Zorgwijzer.nl. Het gebruik van de informatie is op volledige verantwoordelijkheid en risico van de gebruiker.
