Diarree is een vervelende kwaal waarbij de ontlasting dun en waterig is. Mensen met diarree hebben hier vaak meerdere malen per dag last van. Vaak is er ook een dringend gevoel dat je steeds naar de WC moet.
Gelukkig is diarree meestal onschuldig en duurt het hooguit enkele dagen voordat het over gaat. Houdt de diarree echter langere tijd aan of is er sprake van bepaalde klachten? Neem dan contact op met de huisarts.
Wat zijn de oorzaken van diarree?
Diarree kan verschillende oorzaken hebben, zoals:
- Een virus. Er zijn verschillende virussen die diarree (en buikgriep) kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld het norovirus, rotavirus of coronavirus.
- Bacteriën en parasieten. Voeding of water kan besmet raken met kwaadaardige bacteriën of parasieten die infecties kunnen veroorzaken. Diarree is dan vaak een van de verschijnselen.
- Medicatie. Veel medicatie, zoals antibiotica doodt ook de goede bacteriën in het lichaam. Dat verstoort de balans in de darmen en kan diarree veroorzaken.
- Lactose intolerantie. Mensen met lactose intolerantie zijn minder goed in het verteren van lactose in zuivelproducten. Dat kan diarree als gevolg hebben.
- Kunstmatige zoetstoffen. Sommige kunstmatige zoetstoffen, zoals sorbitol en mannitol kunnen bij sommige mensen zorgen voor diarree.
- Spijsverteringstoornissen. Sommige aandoeningen aan het immuunsysteem, de maag en/of darmen kunnen de oorzaak zijn van diarree, zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of het prikkelbare darmsyndroom.
Corona
Het coronavirus kan cellen in de darm infecteren en zich daar vermenigvuldigen. Een deel van de Covid-19 patiënten heeft daarom darmklachten, zoals buikpijn of diarree.
Welke klachten zijn er bij diarree?
De meeste mensen krijgen een of twee keer per jaar diarree.
Dit duurt gemiddeld twee tot drie dagen.
Symptomen
Als je diarree hebt, kun je te maken krijgen met een of
meerdere van de volgende symptomen:
- Dunne ontlasting
- Waterige ontlasting
- Opgeblazen buik
- Kramp
- Dringend gevoel om naar de WC te gaan
- Misselijkheid en overgeven
Sommige mensen krijgen te maken met meer ernstige symptomen, zoals (hevige) koorts, uitdroging, ernstige buikpijn of rectale pijn of bloed in de ontlasting. Bij dit soort klachten is het altijd raadzaam om de huisarts te bellen.
Heb je te maken met een andere zorgelijke situatie? Twijfel niet om contact op te nemen met een arts.
Uitdroging
Diarree kan ook resulteren in uitdroging bij kinderen en
volwassen.
Tekenen van uitdroging:
- Dorst
- Droge mond
- Droge huid
- Vrijwel niet plassen
- Donkere urine
- Vermoeidheid of duizeligheid
Bij baby’s en jonge kinderen zijn er ook andere symptomen van uitdroging, zoals:
- Geen natte luier na meer dan 3 uur
- Droge mond en/of tong
- Koorts (39 graden of hoger)
- Huilen zonder tranen
- Slaperigheid of prikkelbaarheid
- Weinig reactie op externe factoren
Bij baby's en jonge kinderen is de kans op uitdroging groter. Bel uw arts als de diarree van uw kind niet binnen 24 uur verbetert of als er sprake is van ernstige klachten, zoals hoge koorts of een bloedige/donkere stoelgang.
Hoe kan ik diarree voorkomen?
Diarree kan vaak voorkomen worden. Maar hoe?
Hygiëne
Alles begint bij een goede hygiëne. Het is essentieel om diarree via besmetting van anderen te voorkomen.
5 tips:
- Was de handen regelmatig: voor het eten, na het eten en na iedere keer dat je naar de WC bent geweest.
- Wrijf de handen ten minste 20 seconden lang in met zeep, spoel ze dan af.
- Belangrijk: droog de handen ook goed af met een schone handdoek of een stuk wegwerppapier.
- Gebruik een handdesinfecterend middel als wassen niet mogelijk is.
- Gebruik schone messen en snijplanken voor voeding en gebruik aparte messen en snijplanken voor rauw vlees.
Leefstijl
Ook een gezonde leefstijl kan bijdragen aan het voorkomen van diarree:
- Drink voldoende en vermijd (zoveel mogelijk) cafeïne en alcohol
- Zorg voor gezonde voeding: beperk vet en suiker. Neem eventueel contact op met een diëtist.
- Overweeg probiotica om de balans van goede bacteriën in de darmen te herstellen of in stand te houden
Er zijn ook diverse spijsverteringsproducten beschikbaar die kunnen helpen om diarree te voorkomen.
Vaccinatie
Jonge kinderen (6 tot 24 maanden) die te vroeg zijn geboren of een laag geboortegewicht hebben, kunnen kwetsbaar zijn voor het rotavirus. Vaak wordt hen een (gratis) vaccinatie aangeboden die extra bescherming biedt.
Reizigersdiarree
In minder ontwikkelde (warme) landen waar de omstandigheden en voorzieningen minder goed zijn dan in Nederland loop je een verhoogd risico op het krijgen van reizigersdiarree.
Reizigersdiarree kan voorkomen worden door voorzichtig te zijn met wat je eet en drinkt in het buitenland. Dit geldt met name in minder ontwikkelde landen.
6 tips:
- Drink alleen flessenwater of gezuiverd water. Vermijd kraanwater.
- Gebruik alleen flessenwater of gezuiverd water om je tanden te poetsen, ijsblokjes te maken en groenten en fruit schoon te maken.
- Hou je mond dicht tijdens het douchen.
- Vermijd rauwe of niet gare vleesproducten en zuivel.
- Eet het liefst heet en gaar voedsel. Vermijd rauwe fruit en groenten, tenzij ze met flessenwater zijn schoongemaakt.
- Zoek voorafgaand aan je reis betrouwbare informatie over de drinkwater- en voedselvoorziening in het land van bestemming.
Wat te doen bij diarree?
Als je diarree hebt is het belangrijk dat je genoeg drinkt (2 tot 3 liter per dag), omdat je meer vocht dan normaal verliest via de ontlasting. Hoe erger de diarree, hoe meer je eigenlijk moet drinken om uitdroging tegen te gaan.
Een goede vuistregel is om na iedere ontlasting een glas water, thee of bouillon te drinken. Probeer frisdranken en zoete drankjes te vermijden (die zijn zwaarder voor de maag en darmen).
Als je naast diarree ook overgeeft of koorts hebt, is het nog belangrijker om voldoende te drinken. Je verliest dan namelijk ook veel vocht via zweet en braaksel.
Huisarts
Neem bij diarree contact op met de huisarts in de volgende situaties:
- Bij continu ernstige dorst of als je weinig drinkt
- Als je blijft overgeven en/of voortdurend buikpijn hebt
- Als je in de war raakt, denkt dat je gaat flauwvallen of suf wordt
- Als er sprake is van hoge koorts, rectale pijn of bloed in de ontlasting
- Als de diarree meer dan acht keer per dag aanhoudt
- Als je ouder bent dan 70 en langer dan één dag diarree hebt (zeker als er ook koorts bij komt kijken)
- Bij uitdroging
Heb je te maken met een andere zorgelijke situatie? Twijfel niet om contact op te nemen met een arts.
Wat helpt tegen diarree?
Als je diarree hebt, wil graag zo snel mogelijk iets dat de diarree kan stoppen. Als je echt iets nodig hebt om diarree (tijdelijk) te stoppen, kun je zelfzorg medicijnen kopen bij een (online) drogist.
Belangrijk: lees altijd de bijsluiter zorgvuldig bij het gebruik van geneesmiddelen of zelfzorgmiddelen.
Een overzicht van middelen:
ORS
ORS wordt vaak gebruikt bij hevige diarree om uitdroging te voorkomen. Het zorgt er voor dat het lichaam meer vocht vasthoudt. Het middel is verkrijgbaar zonder recept bij de apotheek of drogist en wordt onder verschillende merknamen verkocht.
Loperamide
Loperamide is een middel dat er voor zorgt dat de ontlasting minder vaak komt. Het zorgt als het ware voor een tijdelijke verstopping. Het is geen geneesmiddel en het wordt afgeraden om het langer dan twee dagen te gebruiken.
Loperamide wordt soms gebruikt als je op reis gaat of ongehinderd moet kunnen werken.
Bibliografie
- Mayo Clinic Staff. Diarrhea. Opgehaald van: www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diarrhea
- Bobak DA, Guerrant RL. Nausea, vomiting, and noninflammatory diarrhea. Opgehaald van: Researchgate.
- NIH: National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Diarrhea. Opgehaald van: medlineplus.gov/diarrhea.html
- Thuisarts.nl
Disclaimer
De informatie in dit artikel wordt beschikbaar gesteld met als enig doel behulpzame informatie te verstrekken aan bezoekers. Deze informatie heeft geen therapeutische of diagnostische waarde noch is deze informatie bedoeld als vervanging van diensten, informatie of gegevens van artsen, specialisten of andere gediplomeerden en professionals. Medisch advies, medische vragen, klachten of symptomen behoren besproken te worden met een gediplomeerd arts of professional.
Samenstellers van de zorgwijzers noch Zorgwijzer.nl stelt zich op geen enkele manier aansprakelijk voor de volledigheid, juistheid of effectiviteit van informatie op zorgwijzer.nl. Het gebruik van de informatie is op volledige verantwoordelijkheid en risico van de gebruiker.
