Een koortslip is vervelend, maar gaat vanzelf weer over. Ongeveer 1 op de 3 mensen krijgt er ooit mee te maken. Sommige mensen krijgen vaker een koortslip.
In de Zorgwijzer bespreken we onder andere:
- Wat een koortslip is en hoe deze wordt veroorzaakt
- Wat de symptomen zijn en hoe lang deze duren
- Of een koortslip besmettelijk is
- Welke behandeling er is tegen een koortslip
Wat is een koortslip?
Een koortslip (herpes labialis) is een infectie van de huid op of rond de lippen. Het ziet eruit als een groepje pijnlijke rode plekjes en/of blaasjes.
Koortsuitslag kan ook voorkomen op de neus, bij de kin of rondom het ooglid.
Het wordt een koortslip of koortsuitslag genoemd, omdat het vaker optreedt wanneer je weerstand minder is. Net als je koorts kunt krijgen als je weerstand laag is.
Hoe krijg je een koortslip?
Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus (HSV) en is één van de meest voorkomende virusinfecties. Volgens het Slingeland ziekenhuis draagt circa 50 tot 70 procent van alle Nederlanders het herpes virus bij zich.
Er zijn twee soorten van het herpes virus: type 1 (HSV-1) en type 2 (HSV-2). Type 1 veroorzaakt een koortslip. Type 2 veroorzaakt een infectie aan de geslachtsorganen.
Herhaling
Na de eerste infectie blijft het herpes virus in de zenuwcellen in de huid. Daarom zie je dat de koortslip vaak weer op dezelfde plek terugkomt bij mensen die er vaker last van hebben.
Herhaling van een koortslip kan worden veroorzaakt door:
- Een virale infectie (bijvoorbeeld de griep) of koorts
- Een hormonale verandering
- Spanning of stress
- Veel zon of onder de zonnebank
- Vermoeidheid of slaaptekort
- Tijdelijk verminderde weerstand
- Stoten of beschadigen van de lippen
Wat zijn de symptomen van een koortslip?
De symptomen van een beginnende koortslip zijn voor veel mensen herkenbaar:
- Tinteling in je lippen of kleine irritatie
- Een klein blaasje of rood plekje
De koortslip kan vervolgens binnen enkele uren tot dagen verergeren. Er ontstaat een zwelling en roodheid. Kort daarna ontstaan er vaak meer blaasjes.
Daarnaast krijg je vaak te maken met:
- Jeuk en irritatie
- Pijn of een branderig gevoel
De blaasjes zijn gevuld met vloeistof en kunnen barsten langs de randen van je lippen. De zweren die achterblijven blijven irriterend en drogen langzaam op in korstjes. Als de koortslip in de mondhoek zit kan dit extra vervelend zijn, omdat het wondje dan steeds weer opengaat, bijvoorbeeld met eten of praten.
Eerste uitbraak
Bij een eerste uitbraak van een koortslip kunnen er ook andere klachten optreden:
- Koorts
- Pijnlijk tandvlees
- Keelpijn
- Hoofdpijn
- Spierpijn
Hoe lang duurt een koortslip?
Een koortslip duurt meestal 7 tot 10 dagen. Dan verdwijnen de blaasjes en vormen zich gelige korstjes. De omvang van de koortslip blijft dan vaak nog hetzelfde, maar de pijn neemt af. Er is sprake van genezing.
Het kan nog wel een week duren voordat je lippen helemaal zijn hersteld en je geen korstjes meer ziet.
Wanneer naar de huisarts?
Neem contact op met je huisarts als:
- Als je een verminderde afweer hebt vanwege een medische behandeling
- Je baby een koortslip of blaasjes krijgt
- Je baby ziek wordt, nadat er contact is geweest met iemand met een koortslip
- De blaasjes niet weg zijn na twee weken
- De koortslip er erger uitziet dan normaal
- Als de blaasjes voorkomen op je geslachtsdelen of rond het ooglid
- Bij uitgebreid eczeem
- Als je een pijnlijk rood oog krijgt (dat gevoelig is voor licht)
- Bij ernstige klachten
- Als een zalfje van je arts onvoldoende effect heeft
- Je de situatie niet vertrouwt
Is een koortslip besmettelijk?
De blaasjes bij een koortslip zijn gevuld met vocht. Dit vocht is besmettelijk via (in)direct huidcontact met anderen. Het virus overleeft niet in de lucht.
Voorkomen besmetting
Het voorkomen van een besmetting bij jezelf of bij anderen begint bij een goede hygiëne. Was je handen daarom regelmatig en vooral als je net aan je koortslip hebt gezeten.
Hou je verder aan deze vier regels:
- Knuffel of zoen niet met anderen tijdens de koortslip periode
- Deel geen glazen, bestek of ander servies met anderen
- Deel geen handdoek of tandenborstel met anderen
- Leen je lippenzalf niet uit aan een ander
Hoe kun je een koortslip behandelen?
Een koortslip gaat vanzelf weer weg. Raak je koortslip niet aan en krab de blaasjes niet open. Doorprikken is ook niet verstandig. Laat de koortslip vooral met rust. Daarmee voorkom je dat er littekens kunnen ontstaan of dat je anderen besmet. Je hebt normaal gesproken geen behandeling nodig.
Er zijn wel verschillende middelen bij de apotheek en drogist te koop om iets te doen aan de irritatie en pijn van de koortslip.
Tegen de branderigheid en pijn
Tegen irritatie, pijn en branderigheid kun je gebruik maken van een antivirale zalf: aciclovir crème, zoals Zovirax. Dit middel kun je bij een drogist kopen en kan ervoor zorgen dat je koortslip sneller overgaat.
Voorkom dat je de crème uitsmeert, omdat je anders het virus verspreid naar andere plekken.
Lees altijd de bijsluiter.
Tegen de blaasjes
Bij blaasjes (zonder korstjes) kun je gebruikmaken van een zalf die de blaasjes sneller doen opdrogen, zoals:
- Zinkoxide of zinksulfaat
- Een koortslip pleister (hydrocolloïdpleister)
Daarnaast kun je tegen de pijn lidocaïne smeren. Dit kan helpen bij het verminderen van de pijn en het branderige gevoel.
Lees altijd de bijsluiter.
Tegen de korstjes
Zijn de blaasjes opgedroogd, maar heb je nog wat last van de korstjes? Dan kun je een neutrale crème gebruiken, zoals vaselinecetomacrogolcrème.
Tegen ernstige klachten
Heb je te maken met blaasjes die niet weggaan of ernstige klachten? Neem dan contact op met je huisarts. Die kan je een korte kuur voorschrijven met antivirale tabletten: valaciclovir.
Hoe is een koortslip te voorkomen?
Ook in dit geval geldt dat voorkomen beter is dan genezen. Hoewel altijd voorkomen lastig is, kun je de volgende leefstijlregels in acht nemen om de kans op een koortslip te verkleinen:
- Eet gezond en beweeg regelmatig
- Matig alcohol en rook niet
- Zorg voor voldoende rust
- Bescherm je lippen met vaseline of een speciale lippenbalsem
- Als je de zon in gaat, gebruik je een lippenbalsem met zonbescherming
- Vermijd te veel zonlicht
Dit dossier is gecontroleerd door I. Herrings, huisarts.
Bronnen
Er is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen:
- NHG
- Thuisarts
- Infographic: iStock
Disclaimer
De informatie in dit artikel wordt beschikbaar gesteld met als enig doel behulpzame informatie te verstrekken aan bezoekers. Deze informatie heeft geen therapeutische of diagnostische waarde noch is deze informatie bedoeld als vervanging van diensten, informatie of gegevens van artsen, specialisten of andere gediplomeerden en professionals. Medisch advies, medische vragen, klachten of symptomen behoren besproken te worden met een gediplomeerd arts of professional.
Samenstellers van de zorgwijzers noch Zorgwijzer.nl stelt zich op geen enkele manier aansprakelijk voor de volledigheid, juistheid of effectiviteit van informatie op zorgwijzer.nl. Het gebruik van de informatie is op volledige verantwoordelijkheid en risico van de gebruiker.
