Vaktherapie is de overkoepelende naam voor: beeldende therapie, danstherapie, dramatherapie, muziektherapie, psychomotorische therapie, psychomotorische kindertherapie en speltherapie.
Kenmerkend aan vaktherapie is dat doen en ervaren centraal staan in plaats van het praten. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een rollenspel, beeldende kunst, muziek, dans, sport of spel. De verschillende vaktherapieën worden hieronder kort omschreven.
Ga direct naar de vergoedingen voor vaktherapie per zorgverzekeraar
Beeldende therapie
Beeldende therapie is een ervaringsgerichte therapievorm waarbij allerlei materialen gebruikt worden. Denk aan potlood, verf, hout, steen, klei, textiel en digitale middelen. Beeldende therapie biedt je de mogelijkheid om te ervaren en tot expressie te komen. In het beeldende werk worden jouw kwaliteiten en valkuilen zichtbaar, tastbaar en concreet. Het geeft inzicht en de mogelijkheid om nieuwe vaardigheden aan te leren.
Danstherapie
Danstherapie gaat ervan uit dat klachten terug te zien zijn in het lichaam en in de beweging van cliënten. Via dans en beweging kan de cliënt gevoelens, gedrag en denkwijzen verwerken, uitwerken en onderzoeken. Dit kan een positief effect hebben in het dagelijks leven.
Dramatherapie
Dramatherapie maakt gebruik van onder andere rollenspel, improvisatie, teksttheater en psychodramatechnieken. Hierin kan de cliënt oefenen en experimenteren met nieuw gedrag.
Muziektherapie
Muziek kan diep raken en heeft invloed op emoties en stemming. Muziektherapie maakt daarvan gebruik, onder andere door middel van improvisatie, het uitvoeren van bestaande muziek, het luisteren naar muziek en het gebruik van de stem. Deze werkvormen bieden cliënten nieuwe mogelijkheden tot interactie en expressie.
Psychomotorische therapie / psychomotorische kindertherapie
Bij psychomotorische therapie staan lichaamsbeleving en bewegingsgedrag centraal. Door sport en spel of lichaamsgeoriënteerde oefeningen komt de cliënt letterlijk in beweging of staat juist stil bij zijn ervaringen. Zo leert de cliënt om lichaamssignalen, gevoelens en gedragspatronen te herkennen en begrijpen. Daarmee leert de cliënt om bepaalde lichaamssignalen, gedragspatronen of gevoelens te herkennen en te begrijpen. Dit kan leiden tot nieuwe inzichten en ander gedrag.
Psychomotorische therapie is er ook voor kinderen. Hierin leert het kind om samen met de therapeuten stress te reguleren, emoties te verwerken en ervaringen op te doen met ander gedrag. Dit kan door verschillende vaktherapeutische middelen, zoals tekenen, muziek, spelen, praten en beweging. Ieder kind verwerkt dingen op zijn/haar eigen manier.
Speltherapie
Speltherapie is een vorm van psychotherapie voor kinderen waarbij spel als middel gebruikt wordt om een kind te begrijpen en te helpen. Dit is voor kinderen een fijne en veilige manier om de wereld te ontdekken. Therapeutisch spel geeft inzicht in gedachten en gevoelens, waardoor het kind emotioneel en cognitief nieuwe inzichten kan verwerven en weer psychisch kan groeien en in eigen kracht staan.
Meer weten over vaktherapie?
Beroepsverenigingen
Momenteel zijn er zeven beroepsverenigingen voor vaktherapeuten aangesloten bij de Federatie Vaktherapeutische Beroepen (FVB):
- De Nederlandse Vereniging voor Beeldende Therapie (NVBT)
- De Nederlandse Vereniging voor Danstherapie (NVDAT)
- De Nederlandse Vereniging voor Dramatherapie (NVDT)
- De Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie (NVvMT)
- De Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT)
- De Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Kindertherapie (NVPMKT)
- De Nederlandse Vereniging van Speltherapeuten (NVVS)
De FVB is de overkoepelende organisatie die onder andere toeziet op de kwaliteit.
FVB-vaktherapeuten handelen vanuit een gezamenlijke beroepscode en hebben minimaal een erkende hbo-opleiding afgerond.
Vaktherapie vanuit de GGZ (basisverzekering)
Vaktherapie kan in sommige gevallen vanuit de basis zorgverzekering onder de noemer Basis of Specialistische geestelijke gezondheidszorg (GGZ) worden vergoed. Soms kan de zorg ook vanuit een persoongebonden budget (pgb) worden vergoed. Informeer bij de zorgverzekeraar naar de mogelijkheden.
Vaktherapie vanuit de aanvullende verzekering
In veel gevallen valt de vergoeding van vaktherapie onder de noemer ‘alternatieve/complementaire geneeswijzen‘ of alternatieve zorg. Deze zorgvorm wordt alleen vanuit de aanvullende zorgverzekering vergoed.
Vergoeding voor vaktherapie via de aanvullende verzekering geschiedt enkel op drie manieren:
- De therapeut is aangesloten bij de FVB en een onderliggende beroepsvereniging voor vaktherapie. De FVB moet door de zorgverzekeraar worden erkend, en/of;
- De therapeut is aangesloten bij de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg (NFG). De NFG moet door de zorgverzekeraar worden erkend.
- De therapeut is een (door VGZ) erkende zorgaanbieder en aangesloten bij de Nederlandse Federatie Gezondheidszorg (NFG). Soms is registratie bij een koepel vereist.
Het is verstandig om voor het starten van vaktherapie eerst contact te zoeken met de therapeut en zorgverzekeraar in het kader van vergoeding.
Vergoedingentabel
In de vergoedingentabel hieronder zie je de zorgverzekeraars die de FVB en/of NFG erkennen. Als de zorgverzekeraar alleen één van de beroepsverenigingen erkent, staat dat aangegeven. Staat er alleen een bedrag? Dan erkent de zorgverzekeraar beide beroepsverenigingen. Soms wordt er gerefereerd naar een erkende zorgaanbieder die aangesloten is bij de NFG (optie 3 hierboven).
Voor psychomotorische kindertherapie en speltherapie gelden afwijkende vergoedingen. De betreffende beroepsverenigingen zijn later toegetreden tot de FVB en hanteren eerder gemaakte afspraken met de zorgverzekeraars.
Wat is een erkende zorgaanbieder?
Bij alle verzekeraars die vallen onder de VGZ-groep (waaronder IZA, IZZ, UMC, United Consumers, Univé, ZEKUR) geldt dat vergoeding alleen kan plaatsvinden als de therapeut/behandelaar een erkende zorgaanbieder is.
Erkende zorgaanbieders zijn bij VGZ opgenomen in ‘Vergelijk en Kies’ van de desbetreffende verzekeraar. In dit systeem zijn de erkende alternatieve zorgaanbieders voor vaktherapie opgenomen. Alle zorgverzekeraars die VGZ als risicodrager hebben, gebruiken ‘Vergelijk en Kies’.
Let op: verzekeraar Menzis vergoedt geen vaktherapie meer bij therapeuten die zijn aangesloten bij de FVB, m.u.v. therapeuten van PMKT en NVVS.)
