Psychologische zorg (2023)
Psychologische zorg richt zich op het behandelen en voorkomen van psychische problemen, klachten en aandoeningen. Een ander woord hiervoor is Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ).
Psychologische zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Er gelden wel voorwaarden en beperkingen.
Op deze pagina wordt besproken:
- Hoe je toegang krijgt tot psychologische zorg
- Wat een psycholoog gemiddeld kost
- Wat de vergoeding is voor psychologische zorg vanuit de basisverzekering
- Welke vergoedingen er mogelijk zijn vanuit de aanvullende verzekering
Hoe krijg ik toegang tot psychologische zorg?
Toegang tot psychische zorg is laagdrempelig in Nederland.
Huisarts
Als je psychische problemen of klachten ondervindt, kun je altijd terecht bij je huisarts. Eventueel kun je ook een jeugdarts of bedrijfsarts aanspreken.
De huisarts biedt een luisterend oor en biedt hulp, advies en ondersteuning aan. Dat gaat vaak in samenspraak met de Praktijk Ondersteuner Huisarts (POH) met een specialisatie in geestelijke gezondheidszorg (GGZ).
- De POH-GGZ kan je tips en advies geven en je verwijzen naar een E-health zelfhulpmodule
- De huisarts geeft adviezen en kan eventueel medicatie voorschrijven
Na één of meerdere gesprekken wordt een inschatting gemaakt van de klachten en wordt je verder geholpen met jouw psychische problemen.
Basis- of gespecialiseerde GGZ
Soms kan de POH-GGZ of huisarts niet de gewenste zorg of hoeveelheid zorg leveren.
De patiënt kan dan worden doorverwezen naar:
- De generalistische basis GGZ
- De gespecialiseerde GGZ
Via de basis GGZ worden mensen met mildere, niet-complexe psychische klachten behandeld. Binnen de basis GGZ zijn verschillende behandeltrajecten, waarbij de patiënt wordt ondersteund/behandeld door een:
- GZ-psycholoog
- Psychiater
- Psychotherapeut
De gespecialiseerde GGZ is bedoeld voor mensen met ernstige psychische problemen of instabiele problematiek. Hiervoor kun je terecht bij een:
- Klinisch psycholoog
- Psychiater
- Psychotherapeut
Zorg voor mensen met psychische problemen kan bestaan uit bijvoorbeeld: medicatie, gesprekken, interventies of wonen onder begeleiding.
Wat zijn de kosten van een psycholoog?
De kosten van een psycholoog kunnen sterk verschillen, afhankelijk van het soort behandeling en soort psycholoog.
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hanteert bijvoorbeeld een maximumtarief van 101,78 euro voor 30 minuten diagnostiek en 85,16 euro voor 30 minuten behandeling in 2022.
In de praktijk kost een sessie bij een psycholoog tussen de 90 en 130 euro per uur, met uitschieters naar boven.
Wat dekt de basisverzekering voor psychologische zorg?
Gelukkig worden de kosten van een psycholoog vaak volledig gedekt door je basisverzekering, afgezien van het eigen risico. Hieraan zijn wel bepaalde regels en voorwaarden verbonden.
Huisarts en POH
De gesprekken en sessies bij de POH en huisarts vallen onder huisartsenzorg en worden volledig gedekt vanuit het basispakket.
Voor deze zorg betaal je geen eigen risico.
Basis en gespecialiseerde GGZ
Alle noodzakelijke zorg binnen de basis GGZ en gespecialiseerde GGZ wordt vergoed via de basisverzekering. Hieronder vallen bijvoorbeeld behandelingen bij een psycholoog of GGZ-kliniek.
Voor deze zorg betaal je wel je eigen risico.
Om voor vergoeding uit de basisverzekering in aanmerking te komen, moet worden voldaan aan de onderstaande voorwaarden:
- Er is sprake is van een vastgestelde diagnose (stoornis) volgens de DSM V. Psychische klachten alleen zijn niet voldoende om gebruik te maken van verzekerde zorg.
- Doorverwijzing moet geschieden via een huisarts, bedrijfsarts, jeugdarts, medisch specialist, of arts voor verstandelijk gehandicapten
- In de verwijsbrief moet duidelijk staan wie is verwezen en waarom.
- Er moet duidelijk aangegeven worden welke soort psychologische zorg nodig is (basis of gespecialiseerde GGZ).
Een verwijzing is één jaar geldig. Voor vervolgbehandelingen die vallen onder dezelfde diagnose is in de meeste gevallen geen nieuwe verwijsbrief nodig. Tenzij de behandeling voor meer dan één jaar wordt onderbroken.
Voor de actuele en volledige voorwaarden kun je terecht bij je zorgverzekeraar.
Medicijnen
Medicijnen die de huisarts of psychiater voorschrijven, zoals antidepressiva of antipsychotica, worden vergoed door de basisverzekering.
Hiervoor betaal je wel je eigen risico.
Voor medicatie kan er tevens een eigen bijdrage gelde. Kijk hiervoor op medicijnkosten.nl.
Welke voorwaarden hanteren zorgverzekeraars?
Naast de wettelijke voorwaarden hierboven, kunnen er aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Deze staan in de polisvoorwaarden van je zorgverzekeraar.
Bij psychologen en GGZ-instellingen die een contract hebben met je zorgverzekeraar worden de declaraties direct ingediend door de zorgverlener. Als patiënt hoef je dan zelf niets voor te schieten.
Als er geen sprake is van een zorgcontract dien je als patiënt (of verzorgende van de patiënt) de nota op te sturen naar de zorgverzekeraar voor vergoeding.
Belangrijk
- Zorg bij een gecontracteerde zorgaanbieder wordt vergoed door je verzekeraar
- Als de GGZ-zorgverlener niet is gecontracteerd, hangt het van je polis en het tarief van de psycholoog af wat je zelf moet betalen.
Een restitutiepolis vergoedt het meeste voor niet-gecontracteerde psychologische zorg. Je krijgt dan 100 procent van het marktconforme of wettelijke tarief vergoed.
Bij een naturapolis of combinatiepolis bedraagt de vergoeding meestal rond de 75 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief. Je betaalt dan ten minste 25 procent van de rekening zelf.
Geen recht op vergoeding
Voor sommige psychische problemen heb je geen recht op vergoeding vanuit de basisverzekering voor Basis- en gespecialiseerde GGZ:
- Relatieproblemen
- Slaapstoornissen
- Klachten waarbij nog geen diagnose is gesteld
- Een burn-out
Goed om te weten:
Voor de bovenstaande problemen kun je uiteraard wel bij je huisarts terecht.
Wat is de vergoeding vanuit de aanvullende verzekering?
Er zijn bepaalde zaken die wellicht een psychisch karakter hebben, maar niet worden vergoed van de basis- of specialistische GGZ.
Er zijn daarom dekkingsmogelijkheden vanuit de aanvullende zorgverzekering voor:
- Levensfase problemen, stress, burn-out en overspannenheid
- Seksuologische zorg (er gelden bepaalde uitzonderingen die wel via de GGZ worden vergoed)
- Behandeling van de volgende stoornissen: aanpassingsstoornis, slaapstoornis en een coördinatie-ontwikkelingsstoornis
- Preventieve zorg
- Pedagogische hulp en hulp bij de opvoeding
- Psychosociale hulp (bepaalde sociaal-maatschappelijke interventies)
- Zelfhulp
- Misbruik van geneesmiddelen
- Studieproblemen
Om voor vergoeding psychische problemen in aanmerking te komen, kan je een aanvullende verzekering afsluiten met dekking voor:
- Psychosociale therapie
- Psychotherapie
- Vaktherapie
- Hypnotherapie
- Aanvulling vergoeding psychologische zorg (overzicht vergoedingen hieronder)
Is er vergoeding mogelijk vanuit een andere zorgwet?
Vergoeding van psychologische zorg kan soms wel plaatsvinden via de huisarts of een andere zorgwet, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of Jeugdwet. Neem hiervoor contact op met de huisarts en de gemeente.
De onderstaande zorgverzekeraars bieden aanvullende vergoedingen voor psychologische zorg. Het gaat hier dan om overige psychologische zorg die niet binnen de GGZ valt, maar wel een aanvulling kan zijn op GGZ. Denk hierbij aan hulp bij aanpassingsstoornissen, seksuologische zorg, hulp bij werk- en relatieproblemen, oncologische nazorg en bepaalde zorgprogramma’s bij psychologische problematiek.
Het is verstandig om voor specifieke vergoedingen van bepaalde soorten psychologische zorg eerst contact op te nemen met de eigen zorgverzekeraar dan wel de polisvoorwaarden te raadplegen.
