Wet langdurige zorg (Wlz)
De Wet langdurige zorg (Wlz) is bedoeld voor mensen die voortdurend (intensieve) zorg nodig hebben in de nabije omgeving, zoals chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige verstandelijke of lichamelijke beperking.
Overzicht zorg uit Wlz
Met een Wlz-indicatie heb je recht op specifieke zorgvormen, zoals:
- Verblijf in een zorginstelling, of waar mogelijk intensieve zorg thuis
- Begeleiding, verpleging en verzorging
- Medische zorg en (paramedische) behandeling in verband met de ziekte, beperking of stoornis
- Hulpmiddelen
- Dagbesteding
- Huishoudelijke hulp (soms)
- Vervoer naar de plaats waar de begeleiding, behandeling en verzorging plaatsvindt.
Zorg vanuit de Wlz kan worden georganiseerd in een verpleeghuis, verzorgingshuis, woonvorm voor gehandicapten of gewoon bij je thuis. Het gehele pakket aan zorg en voorzieningen noemt men het integraal pakket.
Voor wie is de Wlz bedoeld?
Iemand kan zorg vanuit de Wlz aanvragen als er 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig is om ernstig nadeel te voorkomen. Hier is bijvoorbeeld sprake van bij een ernstige lichamelijke of verstandelijke beperking.
Concreet gezien komt iemand in aanmerking voor zorg uit de Wlz als:
- Iemand zichzelf niet meer kan redden in de maatschappij
- Er sprake is van ernstige verwaarlozing
- Er sprake is van lichamelijk letsel door een ziekte, aandoening of beperking
- De ontwikkeling van iemand ernstig wordt geschaad, al dan niet onder invloed van een ander
- De veiligheid van iemand ernstig wordt bedreigd
De bovenstaande punten gelden ook als het risico er op groot is, bijvoorbeeld als het risico op verwaarlozing groot is.
Kortom, iemand komt in aanmerking voor Wlz-zorg als hij/zij zelf niet meer in staat is om in de gaten te houden (en in te schatten) of er zorg nodig is en deze zorg op adequate en tijdige wijze in te schakelen.
Hoe kan ik zorg uit de Wlz aanvragen?
Het aanvragen van zorg via de Wlz verloopt via het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) via www.ciz.nl.
Neem onderstaande infographic (en stappenplan) door.
1. Aanvraag bij het CIZ
De eerste stap is om een aanvraag te doen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Dit kan digitaal of per post worden gedaan door een zorgbehoevende (cliënt) of door een zorgaanbieder.
Bij de aanvraag zal je diverse gegevens, documenten en bewijsstukken moeten aanleveren. Dit kan bijvoorbeeld informatie zijn over de medische aandoening, de diagnose, ondergane behandelingen en bijkomende problemen.
Nadat de aanvraag is ingediend, voert het CIZ een objectief onderzoek uit naar de persoonlijke situatie en omgeving van de zorgbehoevende. Er wordt dan gekeken of aan de volgende criteria wordt voldaan:
- Is er permanent toezicht nodig?
- Is er 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig?
Soms zal het CIZ aanvullende informatie opvragen telefonisch of via een gesprek. Het gesprek met het CIZ vindt plaats met de zorgbehoevende en/of de mantelzorger/begeleider. Eventueel kan er in overleg ook een gratis onafhankelijke cliëntondersteuner geregeld worden die het gesprek kan voeren.
De uitslag van een Wlz-aanvraag duurt maximaal zes weken en kan indien nodig worden verlengd als er meer bewijsstukken nodig zijn. De aanvraag wordt dan opgeschort totdat de essentiële gegevens zijn aangeleverd.
3. Indicatiebesluit CIZ
Aan de hand van het gesprek en het onderzoek wordt er wel of geen Wlz-indicatie gegeven. Dit wordt mondeling toegelicht door het CIZ.
- Is er geen Wlz-indicatie?
Dan zal de zorg waar de cliënt recht op heeft uit één of meerdere van de overige wetten georganiseerd worden. Hierover gaat men echter niet in gesprek met het CIZ, maar met de Gemeente (Wmo en Jeugdwet) of de wijkverpleegkundige en zorgverzekeraar (Zvw).
- Is er wel een Wlz-indicatie?
Dan zal het CIZ een zorgprofiel vaststellen waarin staat wat de inhoud en omvang is van de zorg waar de zorgbehoevende recht op heeft.
Er zijn circa 40 zorgprofielen (vroeger: zorgzwaartepakketten, ZZP) die zijn onderverdeeld in 7 sectoren:
| Sector | Voorbeeld zorgprofiel |
|---|
| Sector Verpleging en verzorging (V&V) | Beschermd wonen en intensieve zorg bij dementie |
| Sector Verstandelijk gehandicapt (VG) | Wonen met begeleiding en verzorging |
| Sector Licht verstandelijk gehandicapt (LVG) | Wonen met behandeling en begeleiding |
| Sector Lichamelijk gehandicapt (LG) | Wonen met begeleiding en intensieve verzorging |
| Sector Zintuiglijk gehandicapt, auditief en communicatief (ZGaud) | Wonen met intensieve begeleiding en intensieve verzorging |
| Sector Zintuiglijk gehandicapt, visueel (ZGvis) | Wonen met intensieve begeleiding en enige verzorging |
| Sector GGZ, B-groep (GGZ-B) | Voortgezet verblijf met intensieve begeleiding en gedragsregulering |
Er wordt ook een contactpersoon van het CIZ aangewezen. Het indicatiebesluit wordt doorgestuurd naar het zorgkantoor met wie nadere afspraken gemaakt worden over de vorm van de geleverde zorg.
4. Passende zorg thuis of in een instelling
Bij een Wlz-indicatie wordt er ook met het CIZ besproken over de vorm van de zorg die geleverd zal worden. In principe wordt de zorg op één van de volgende twee manieren geleverd:
- Intramuraal: zorg in een zorginstelling, middels zorg in natura of een persoonsgebonden budget (pgb)
- Extramuraal: zorg thuis (als de situatie dit toelaat en de kosten niet hoger zijn dan bij verblijf in een instelling), middels een volledig pakket thuis (vpt), modulair pakket thuis (mpt) of een persoonsgebonden budget (pgb)
Zorg in een instelling
Met een Wlz-indicatie kan de cliënt er voor kiezen om naar een zorginstelling te gaan, zoals een verpleeghuis, verzorgingshuis of instelling voor verstandelijk gehandicapten.
Zorg in een instelling kan geregeld worden op basis van zorg in natura of middels een pgb.
Zorg in natura
Bij zorg in natura contracteert het zorgkantoor de zorgaanbieders en ondersteuning. Ook regelt de het zorgkantoor de administratie daaromheen. U maakt met de zorgaanbieder afspraken over de manier waarop u zorg en ondersteuning krijgt.
Pgb (zelf zorg inkopen)
Ook is het mogelijk om te kiezen voor een pgb (persoonsgebonden budget), waarbij de verzekerde zelf zorg inkoopt bij zorgaanbieders. Het budget wordt door de Sociale Verzekeringsbank beheerd.
Zorg thuis
Er kan vaak ook worden gekozen om intensieve zorg thuis te krijgen. Er zijn meerdere mogelijkheden om deze zorg te organiseren, namelijk via:
- Een volledig pakket thuis (vpt): wordt geleverd door één zorgaanbieder
- Een modulair pakket thuis (mpt)
- Een persoonsgebonden budget (pgb)
Vpt
Bij een Vpt wordt alle zorg die in het zorgprofiel past, geleverd door één zorgaanbieder en valt dus onder de verantwoordelijkheid van één Wlz-instelling. Er worden afspraken gemaakt over de gewenste zorg en over de tijden waarop zorgverleners langskomen.
Mpt
Met een Mpt kan de cliënt de zorg thuis laten leveren door één of meerdere zorgaanbieders middels zorg in natura. Voor bepaalde zorgvormen, zoals persoonlijke verzorging en verpleging, is het ook mogelijk om zorg zelf in te kopen met een pgb.
Pgb
Ook een pgb (zelf zorg inkopen) is mogelijk als er wordt gekozen voor zorg thuis. Er wordt dan wel gekeken of de verzekerde in staat is om bepaalde administratieve zaken zelf te regelen (bijvoorbeeld het inkopen van zorgaanbieders). Uiteindelijk bepaalt het zorgkantoor welke leveringsvormen haalbaar zijn.
Combinatie
Een combinatie van mpt en pgb is tevens mogelijk. Voordat de zorg middels een vpt of mpt thuis wordt toegekend, beoordeelt het zorgkantoor eerst of het verantwoord en doelmatig is om de zorg bij de cliënt thuis te organiseren.
Overzicht
Hieronder staat een overzicht van de verschillende vormen van zorg die thuis kunnen worden geleverd.
| Vpt |
Mpt |
Pgb |
- Persoonlijke verzorging en verpleging
- Begeleiding
- Huishoudelijke hulp
- Noodzakelijke geneeskundige of paramedische zorg*
- Vervoer naar behandeling en begeleiding
- Verstrekken van maaltijden en drinken
- Schoonmaken woning cliënt
- Logeeropvang
|
- Persoonlijke verzorging en verpleging
- Huishoudelijke hulp
- Begeleiding
- Noodzakelijke geneeskundige of paramedische zorg*
- Vervoer naar behandeling en begeleiding
- Logeeropvang
|
- Persoonlijke verzorging en verpleging
- Begeleiding
- Huishoudelijke hulp
- Logeeropvang
|
*Algemene geneeskundige zorg, zoals psychiatrische zorg, medicijnen en mondzorg zijn geen onderdeel van het vpt. De cliënt is voor dit soort zorgvormen aangewezen op zijn/haar zorgverzekering.
Wat kost de Wlz?
Voor zorg uit de Wlz wordt bij de cliënt een eigen bijdrage in rekening gebracht. De hoogte van deze bijdrage wordt berekend op basis van je persoonlijke situatie en inkomen.
De eigen bijdrage wordt berekend en geadministreerd door het Centraal Administratie Kantoor (CAK).
Berekening eigen bijdrage
Via het rekenprogramma van het CAK kun je de eigen bijdrage in jouw situatie bepalen.
Bij de berekening wordt gebruik gemaakt van verschillende criteria om je beschikbare inkomen te bepalen, zoals:
- Je belastbaar loon.
- Verschuldigde belasting.
- Premie die aan de zorgverzekeraar wordt betaald.
- Geld voor kleding en persoonlijke verzorging.
Aan de hand van het beschikbare inkomen wordt de eigen bijdrage bepaald.
Lage en hoge eigen bijdrage
In de eerste vier maanden na het ontvangen van de indicatie betaalt men doorgaans een zogenaamde ‘lage’ eigen bijdrage en daarna een 'hoge' eigen bijdrage.
Hieronder een korte indicatie van de eigen bijdragen in (2022):
- Lage eigen bijdrage: minimaal 174,00 euro en maximaal 913,20 euro per maand
- Hoge eigen bijdrage: maximaal 2.506,00 euro per maand
Na de eerste vier maanden hangt het van de persoonlijke situatie van de cliënt af of hij/zij een ‘hoge’ of ‘lage’ eigen bijdrage moet betalen. Dit wordt door het CAK berekend.
Bereken de eigen bijdrage in jouw persoonlijke situatie via hetcak.nl.
In de volgende situaties betaal je (ook na de eerste vier maanden) een lage eigen bijdrage:
- Als je kosten maakt voor het levensonderhoud en opvoeding van je kind of kinderen (jonger dan 27 jaar)
- Als je in een zorginstelling woont en je partner daarbuiten. Je bent getrouwd, of je hebt een duurzame relatie die is vastgelegd in een samenlevingscontract.
- Jij of je partner hebben een pgb-Wlz, een volledig pakket thuis of een modulair pakket thuis.
Let op: heb je een AOW voor ongehuwden? Dan ben je voor de berekening van de eigen bijdrage ongehuwd en geldt deze regel dus niet.
Andere zorgwetten
Sinds begin 2015 is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) hervormd in een aantal nieuwe en bestaande (zorg)wetten, waaronder de Wet langdurige zorg (Wlz). De Wlz neemt dus bepaalde zorgtaken over die voor 2015 nog vanuit de AWBZ werden geregeld.
Alle andere zorgtaken die onder de AWBZ vielen, zijn overgeheveld naar één van de volgende wetten:
De Zorgverzekeringswet (Zvw) via het basispakket
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
De Jeugdwet
Overlap Wlz en aanvullende zorgverzekering
Bij bepaalde zorgzwaartepakketten vergoedt de Wlz ook zorgvormen die vanuit de aanvullende zorgverzekering worden vergoed, zoals fysiotherapie en tandheelkundige zorg. Daardoor kan het voorkomen dat een cliënt onnodig verzekerd is.
Het is in ieder geval raadzaam om te controleren welke overlap in vergoede zorg er aanwezig is en van welke zorg in de aanvullende verzekering daadwerkelijk gebruik wordt gemaakt.
In sommige situaties kan het lonen om je zorgverzekering te vergelijken. Mogelijk heb je een te dure verzekering en is het aantrekkelijk om over te stappen naar een goedkopere verzekeraar. Als je wensen wijzigen, is de kans groot dat een andere verzekeraar voordeliger is.
Zoek je meer informatie over de Wlz of heb je een vraag over een indicatie?
Neem dan contact op met het CIZ via: 088 - 789 10 00
Post en aanvragen voor Wlz en/of besluit tot opname en verblijf kunt u opsturen naar:
CIZ
Postbus 2690
3500 GR Utrecht
Fax: 088 - 789 10 11
E-mail: info@ciz.nl
