Menu

Marktwerking in de zorg of terug naar het ziekenfonds?

Marktwerking in de zorg of terug naar het ziekenfonds?

Artikel door: Koen Kuijper - 23 reacties

23 reacties

Marktwerking in de zorg of terug naar het ziekenfonds?

In 2006 werd de gereguleerde marktwerking in de zorg ingevoerd ter vervanging van het ziekenfonds. Sindsdien is de zorgmarkt geprivatiseerd en wordt er concurrentie gevoerd tussen de semipublieke zorgverzekeraars, maar ook tussen ziekenhuizen en zorginstellingen.

Veel mensen zijn van mening dat de marktwerking niet werkt en hunkeren terug naar het oude ziekenfonds. Is dat echter terecht?

Update 9 mei 2016: 10 jaar marktwerking in de zorg: vloek of zegen?

Niet voor niets

Allereerst is het ziekenfonds niet voor niets afgeschaft. Hier heeft de overheid lange tijd over nagedacht en over gediscussieerd aan de hand van diverse adviezen en onderzoeksresultaten. Aanhouden van het ziekenfonds zou op lange termijn te duur worden, bleek uit onderzoek en waarnemingen. Vergrijzing, de zeer snel stijgende zorgkosten en relatief lange wachtlijsten bleken uiteindelijk de belangrijkste redenen voor het invoeren van een gereguleerde marktwerking in de zorg.

Deze vorm van marktwerking houdt in dat de overheid nog altijd toeziet op de balans tussen vraag en aanbod in de verschillende zorgsectoren, maar dat er wel ruimte is voor concurrentie, verschil in zorgaanbod en verschillen in de prijzen van behandelingen. Het is dus geen volledig vrije markt, maar een markt die door de overheid wordt gecontroleerd en gereguleerd.

Een groot voordeel van de marktwerking zorg is dat er kostenbewustzijn wordt gecreëerd bij patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Dit zorgt ervoor dat er ook veel meer op de kosten wordt gelet en er veel meer wordt ingezet efficiëntie van de zorgverlening en zorginkoop. Hierdoor wordt de zorg betaalbaarder voor de verzekerde. Tegelijkertijd zorgt het kostenbewustzijn ook voor een stukje preventie bij de drie genoemde groepen. Gezonde mensen hebben nu eenmaal lagere zorgkosten dan zieke mensen. Preventieve zorg wordt uitgebreider vergoed en mensen letten zelf ook beter op hun leefstijl.

Hoewel marktwerking vaak in verband wordt gebracht met lagere kwaliteit van zorg, kan marktwerking met behulp van de juiste spelregels en voorwaarden ook leiden tot hogere kwaliteit van de zorg en dienstverlening. Alle partijen willen namelijk de beste zorg en service bieden aan hun klanten en worden daarop afgerekend als dat niet het geval is. Bovendien zorgt de marktwerking ervoor dat aanbieders en verzekeraars veel meer gaan kijken naar de vraag die er bij de klanten is. Ook het zorgaanbod kan toenemen omdat er financiële en juridische ruimte is voor nieuwe initiatieven, innovaties, producten en nieuwe behandelwijzen.

Laat het duidelijk zijn dat marktwerking in de zorg zeker geen rozengeur en maneschijn is. Er gaat nog altijd veel mis: overbodige behandelingen en medicijnen (verspilling) en een te grote focus op de prijs van zorg. Kwaliteit en toegankelijkheid mogen niet het slachtoffer worden van marktwerking. Daarom is het van groot belang dat de marktwerking in de zorg op de juiste manier door de overheid wordt gereguleerd met behulp van eerlijke regels en de juiste randvoorwaarden. De overheid heeft dus nog altijd een belangrijke rol bij het waarborgen van een goede balans tussen kwaliteit, prijs en toegankelijkheid van de zorg. Een volledig vrije marktstructuur is dus zeker niet aan de orde in ons huidige zorgstelsel.

Stijgende zorgkosten

Hoewel het klopt dat de zorgkosten zijn gestegen sinds de afschaffing van het ziekenfonds, betekent dat niet dat de marktwerking hiervan per definitie de oorzaak is. Sterker nog, uit berichtgeving van de Nederlandse Zorgautoriteit is juist gebleken dat er veel geld bespaard is door afschaffing van de ziekenfondsen, ook al stijgen de zorgkosten nog steeds. Een aardig voorbeeld is het feit dat de premie van de ziekenfondsen tussen 2002 en 2005 met maar liefst 110 procent omhoog is gegaan (NZa) terwijl de zorgpremie van de basisverzekering tussen 2008 en 2014 met slechts 8,2 procent is toegenomen. Ook zijn er minder wachtlijsten dan tijdens de ziekenfondsperiode.

Natuurlijk moet er niet vergeten worden dat de zorg wel degelijk duurder is geworden en dat het basispakket langzaam aan is versoberd. Niemand wil meer betalen voor minder. Toch is dat nu wat er gebeurt. De zorgkosten stijgen nu eenmaal harder dan de economie en iemand moet deze kosten voor zijn rekening nemen.

Mensen leven namelijk steeds langer en daarom zijn er gemiddeld ook meer zorgkosten per persoon. Daarnaast worden er steeds meer behandelingen en geneesmiddelen toegepast om het leven te verlengen en de dood nog een jaar of twee te ontlopen. Het is bijvoorbeeld gebleken dat de zorgkosten in het laatste levensjaar vaak vijftien keer zo hoog zijn dan de zorgkosten is de eerdere levensjaren. Dit neemt natuurlijk ook extra kosten met zich mee.

Deskundigen zijn het er over eens dat de marktwerking in de zorg zich eigenlijk nog moet bewijzen, maar dat het nog veel te vroeg is om te concluderen dat we terug moeten naar het oude ziekenfonds. Het huidige systeem moet verder worden verbeterd. Zo zullen de randvoorwaarden en regels die door de overheid worden vastgelegd, moeten worden geoptimaliseerd zodat de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg niet verloren gaat. Ook verspilling en fraude in de zorg moeten harder worden aangepakt.

23 reacties
Delen:

Ook interessant

Premie zorgverzekering stijgt komende jaren naar 175 euro

Premie zorgverzekering stijgt komende jaren naar 175 euro

Zo ziet jouw zorgverzekering er in 2024 uit

Zo ziet jouw zorgverzekering er in 2024 uit

Eigen risico zorgverzekering naar maximaal 150 euro per keer

Eigen risico zorgverzekering naar maximaal 150 euro per keer

23 reacties

Ook reageren?

  • CC.Holtewes

    Ik ben nog van de generatie welke had ziekenfonds, daarna veranderde het in een verzekering, Iedereenweet dat dat een verzekering winst wil maken. De Directie moeten ontslagen worden en vervangen door personen welke gevoel hebben voor mensen.

  • TTio

    Het voorkomt dat ze alles op een hoop gooien met marktwerking. Het moet nu wel echt gespecialiseerd zijn. met dat bedrag kun je niet iets op een grote hoop gooien.

  • SSabine S

    zal de behandeling van relatief zeldzame ziekten veranderen wanneer de marktwerking in de toekomst toeneemt?

  • Pp h van reine

    Voor de historici: welke politieke partijen hebben indertijd de marktwerking geinitialiseerd?

  • HHenk

    Ik heb al eerder een reactie geplaatst en het zorgstelsel vergeleken met dat van spanje.
    Ik denk dat grootschalige veranderingen mislukken. Een nationaal ziekenfonds is zon grrotschalige verandering. Ik weet zeker dat de geleidelijke invoering op kleinere schaal op regionaal niveau van concerns bestaande uit een ziektekostenverzekering, een of meer ziekenhuizen en medische centra naar het model van de medische zorg in spanje de kosten op lange termijn halveren.
    Het medisch personeel zijn artsen, specialisten en verplegend personeel zijn in loondienst.
    Het concern is een cooperatie van verzekeringsdeelnemers zonder winstdoelstellingen.
    De medische zorg word verleend zonder afrekeningen aan de leden van de cooperatie en zonder verrekeningen voor handelingen maar op basis van solidariteit.
    Ik zounzeggen kom kijken in Spanje. Volgens het zorginstituut zijn de kosten 47% van die van in Nederland. Volgens vele in Spanje verblijven Nederlanders is de kwaliteit en de toegankelijkheid 150% van die van die van Nederland.

  • WW.Terbonssen

    Kinderen begrijpen waarom de marktwerking niet werkt Geef het folk een algemene ziekenfons trug
    De politiek is Nu aanzet wie is voor?

    • TTinus

      Het feit dat je ‘volk’ met een ‘f’ schrijft, ‘aanzet’ aan elkaar schrijft en geen punten of komma’s gebruikt, zegt al genoeg: kortom, terug naar het ziekenfonds is een slecht idee.

    • EEllen

      🙂 dacht ik ook, Tinus…

  • PPum Donders

    De verambtelijking bij de ziektekostenverzekeringen is een enorme kostenpost. De procedures en te doorlopen stappen om tot een besluit te komen, zijn enorm ingewikkeld en tijdrovend. De menselijke maat is ver te zoeken. Bereikbaarheid per telefoon of mail wordt zo ingewikkeld gemaakt, dat mensen dan maar niet reageren waardoor hun probleem alleen maar groter wordt.

    Als bewindvoerder, mentor en curator, moeten wij over en bedrag van een paar euro , uren telefonisch of schriftelijk regeltjes volgen om dan te horen: ” Daar ga ik niet over, dan moet u bij een andere afdeling zijn”. Doorverbinden blijkt onmogelijk en een beslissing nemen durft niemand. Dat kunnen wij niet doorberekenen, maar dat zou ik graag wel doen, om te bewerkstelligen dat er weer een ” menselijke maat ” ontstaat.

    Terug naar het ziekenfonds, nee, maar wel de vermogensopbouw van ziekenfondsen, salarissen, bonussen, Maserati’s en dat soort fratsen , uit de wereld. Ga eens kijken bij CZ, VGZ en zie de staatsiekoetsen elke morgen binnen rijden.

  • GGerda

    Ja heel graag zieken fonds terug de meeste mensen kunnen het niet meer betalen wij betalen elke maand 468 euro met mijn loontje van 1000 euro en moet je x wat hebben moet je het nog betalen schandalig de meeste nl komen in de problemen door de hoge koste van de zorg verzekeraar dus please de zieken fonds terug doen ze het in de haag toch x wat goed i hope so

  • HHenk Rosendaal

    Het concept “vrije marktwerking in de zorg” komt voort uit het naieve idee dat de filosofie stammend uit de tijd van Adam Smith uit 1790 in deze tijd in de zorg toepasbaar zou zijn.
    Deze filosofie veronderstelt dat een onbeheersbaar stelsel door de onzichtbare hand van ekonomische wetten bestuurd zou kunnen worden.
    De toepassing hiervan is natuurlijk afgedwongen door onmacht.
    De overheid had zijn grip verloren op de medische zorg.
    Deze noodsprong zorgt voor veel ellende. De kosten van de zorg zijn torenhoog. Zelfverrijking van managers. De instellingen worden beschouwd als handels- en produktiebedrijven en worden op die manier geleid. Het draait alleen maar om winst, winst, geld, geld. Onnodige verrichtingen. Uitsluiting voor de minder bedeelden. Enorme schuld toename. Een geschuif van facturen en geldstromen voor iedere onbenullige handeling.
    Ik woon nu al 15 jaar in Spanje en heb kennis gemaakt met de daar aanwezige publieke gezondheid zorg.
    Een juweel vergeleken met de toestand in Nederland. Alle bovenstaande onwenselijke situaties zijn er niet. Bovendien zijn de medewerkers niet gemotiveerd door geld. Ze hebben hart voor hun werk. Dit terwijl de kosten de helft zijn van die van Nederland en de kwaliteit op hetzelfde niveau of hoger.

  • RRoel de Jel

    Dat ziekenfondsen te duur werden lag voornamelijk in het feit dat er geen controle was van oveheidswege op de uitgaven en de behandelingen. je zou het ziekenfonfs systeem weer kunnen invoeren maar dan zonder loongrens en behandelingen wettelijk vastleggen zoals dit nu gebeurd in de basis verzekering. En een eigenrisco invoeren maakt mensen kosten bewust.

    Mijn bezwaar is dat de verzekerings maatschappijen ernorme winsten maken op de zorgverzekeringen. en deze worden niet gebruikt om de premies op een redelijk niveau te houden.

    Waarom zijn de geneesmiddelen in Nederland duurder dan in de rest van europa, wordt het niet eens tijd dat we over parallel import van geneesmiddelen graan praten om zo het hoge prijs niveau te ontwijken

  • IInaki Legorburu

    Interessante discussie stof die bij mij enkele vragen oproept. Hoe komt het de zorg in Nederland 50% duurder is per persoon dan in de Verenigde Koninkrijk, en Nederland op ongeveer de 5e plaats komt van de 10 rijkste landen ter wereld, en de Verenigde Koninkrijk op plaats 1 voor haar zorg? De Verenigde Koninkrijk maakt gebruik van een eigen ziekenfonds systeem (National Health Service) zonder eigen bijdrage, voorgeschreven medicijnen zijn gratis, en zelfs de ouderen zorg is gratis (naar mijn best weten in Schotland, Ierland en Wales).

    • TTeun

      Reactie op Inaki

      Begin alsjeblieft niet over de NHS. Het mag dan goedkoper zijn, maar absoluut niet beter. Hoe kom je erbij dat zij op plaats 1 staan? Kolder.

      De zorgkosten in Engeland stijgen flink terwijl de kwaliteit van een erg laag niveau is. Onderzoeken hebben aangetoond dat de NHS niet eens voldoet aan de meest basale zorgnormen: vieze ziekenhuizen, slecht voedsel, zeer lange wachttijden, onduidelijk beleid en ga zo maar door.

      NHS zonder eigen bijdrage? Echt wel, je betaalt een eigen bijdrage aan de hand van je inkomen en als je al redelijk goed verdient, zal je een groot deel van de behandeling zelf moeten betalen.

      Tot slot is de drempel naar langdurige zorg in Nederland vele malen lager dan in Verenigd Koninkrijk.

  • Tton roozendaal

    Vanaf 1995 tot nu zijn de zorgkosten gestegen van € 30 mrd naar € 90 mrd. Wij betalen nu 25% van ons inkomen aan zorg. Zonder wijziging van beleid is dat in 2030 40%. Zorgverzekeraars als kop van jut afschaffen biedt geen oplossing. Herinvoering van Ziekenfonds evenmin. Ca. 5% van de zorgverzekeringskosten gaat naar nu organisatiekosten. Waarom zou een Nationale zorgverzekering goedkoper kunnen zijn? De winsten van zorgverzekeraars zijn en fractie van de kosten en worden in 2015 al grotendeels teruggegeven. Kortom een hoop onderbuik-geroep zonder enige verantwoording van de geboden oplossing.

  • JJan

    Bekijk de miljarden die zorgverzekeraars oppotten. Zie hoe de basisverzekering wordt uitgekleed, hoe de eigen bijdrage jaarlijks stijgt en hoe groot de bureaucratie is geworden! Schande! Schande! Schande! En de topmannen van Menswas en Achneeja schijten op een gouden wc

  • Kkijkgoed

    Het zal inderdaad kloppen dat de zorgpremie sinds de marktwerking minder sterk gestegen is. Leg nu het uitkleden van de basisverzekering er eens naast. Als er steeds minder in de basisverzekering zit is dat in effect een stijging van de kosten. Om de leegloop te compenseren zul je dure aanvullende verzekeringen moeten afsluiten. Lees stijgende kosten.

    • Iik er een van hen, de kleine man

      zo lost je het over ouderen bevolking toch op. die zitten dadelijk tot over de oren in de schulden. waar heb je het over, want die kost geld. toen Nederland plat lag na de oorlog was de kleine man alles opbouwde.
      maar het grote geld binnen is kunnen de kleine man dood vallen, hun eigen geld
      dat van hun zelf is, waar de foncé goed aan hebben verdient, hebben de kleine man nu het na kijken. daar gaat onze hard werken spaargeld,

  • MMoon

    Bedrijven zijn bedrijven: winst maken, ten koste van alles,linksom of rechtsom. Lijkt me logisch. Overheid heeft de plicht zorg te dragen voor onze gezondheid, zij worden gefinancierd door ons en kunnen daardoor onze zorgkosten betalen. Waar zijn die luitjes anders voor. Een beetje uit onze ruif zitten eten en vervolgens de ruif afsluiten voor ons. Dat kan natuurlijk niet! Eigen volk? Gezondheid is primaire levensbehoefte voor iedereen!

  • GG K Mitrasing

    Alle landen die beter presteren dan Nederland, op Zwitserland na, hebben een single payer systeem die een stuk goedkoper is dan Nederland. Zorgkosten zijn beter beheersbaar en dat is dan ook meerdere malen bevestigd door de OESO. Er is dan ook geen land te vinden waar zorgverzekeraars de kosten in de zorg hebben weten te beheersen.
    Referendum Schotland gaat dan ook over wel of geen verdere privatisering van de zorg zoals in Engeland gebeurd. Schotten zijn tegen. Slimme zet.
    En die landen hebben dan ook nog steeds de TripleA status. Kom er maar in…

  • RRené

    Terug naar het ziekenfonds(was 9 gulden per week geloof ik) hoeft niet meer, maar de huidige manier van zorgverzekeren is niet werkend en gaat het ook nooit worden.

    De zorgverzekeraars met dubbele agenda’s als hoeders van de zorgkosten is een grote misser van de overheid geweest. Maar ja de verwevenheid van verzekeraars met politiek is zo groot dat er niet aan te ontkomen was.

    Natuurlijk stijgen de zorgkosten in Nederland en mensen moeten daar aan meebetalen, maar de overheid moet zich realiseren dat een samenleving geld kost en daar horen ook zorgkosten bij. Helaas is de trend dat niets meer geld mag kosten in Den Haag.

    Terug naar de zorg. Een orgaan dat de kosten in de gaten kan houden met alle bevoegdheden van dien en mensen via de belasting aan die kosten laten bijdragen. Dat is volgens mij de oplossing, maar ja dan hebben die verzekeraars geen werk meer en heeft de politiek geen overloop kanaal voor gesjeesde politici die daar in besturen kunnen zitten als hun carrière in Den Haag voorbij is.

    • DDe Valkjes

      Ik ben het volledig met de schrijver eens. Den Haag moet eens meer aan zijn eigen volk denken. Den Haag kan wel geld uitgeven aan de Eutopese Unie maar laat de kosten in eigen land de pan uitrijzen. De accijzen is maar een voorbeeld.

    • IImpulsiefje

      Als dan niets meer geld mag kosten, waarom wordt er dan zoveel geld gestoken in Griekenland enz. Dit kost alleen maar geld en levert niets op. Laat eens goed gekeken worden naar 1 Ziekenfonds voor iedereen, net zoals in Engeland. Lijkt mij veel goedkoper. Is er geen reclamegeld meer nodig. Kan dit worden besteedt aan zorgkosten, daar waar de premie ook voor bedoeld is. Ik zeg René: Goede tekst. Laat iedereen gewoon een bepaald percentage van zijn inkomen betalen aan de zorg. Zet de zorgverzekeraars buitenspel. Die bemoeien zich nu met zaken die beter aan artsen en specialisten overgelaten kunnen worden!!!!!

Schrijf een reactie

Het e-mailadres blijft prive.