Per 2023 verdwijnt de groepskorting op de verplichte zorgverzekering. En dat is niet zonder gevolgen, want bijna 2 op de 3 Nederlanders heeft een collectieve zorgpolis.

Een groep kwetsbare Nederlanders wordt geraakt, bijvoorbeeld verzekerden met een minimapolis via de gemeente. Zij zien hun collectieve korting in één klap verdampen. Een bittere pil, gezien de reeds stijgende kosten voor stroom, gas en gemeentelijke heffingen.

Tegelijkertijd zorgt het verbieden van de korting er wel voor dat er schoon schip wordt gemaakt. Het vergelijken van verzekeringen wordt eenvoudiger, wat prettig is voor de consument.

Marketinginstrument komt te vervallen

De collectieve korting op de zorgverzekering is ooit bedacht, zodat verzekeraars en specifieke groepen gezondheidsbevorderende afspraken. Dit zou leiden tot een kostenbesparing bij de verzekeraar, wat weer kon worden teruggeven in de vorm van een korting op de premie.

In de praktijk wordt de collectiviteitskorting echter vaak gebruikt om relatief gezondere groepen verzekerden aan te spreken.

Dat werkt ongeveer zo:

• Een reguliere basisverzekering wordt vrij duur in de markt gezet voor alle verzekerden
• Vervolgens wordt er een korting van 5 procent gehanteerd voor bepaalde groepen, zoals studenten, leden van een sportvereniging of werknemers van een bepaalde organisatie.
• Mensen binnen het collectief profiteren, maar iedereen die niet in aanmerking komt, zoals mensen zonder baan of met een chronische aandoening, betalen de volle mep.

Studentenverzekeringen

Een goed voorbeeld waar het gevoelsmatig niet helemaal eerlijk gaat, is bij bepaalde studentenverzekeringen. Als student krijg je met gemak 5 procent korting op de basisverzekering en zo’n 10 procent op de aanvullende- en tandverzekering.

Volgens zorgeconoom Xander Koolman, is de collectiviteitskorting een marketinginstrument geworden. “Afbouwen is dan logisch”, zegt hij.

Kwetsbaren de dupe

Aan de andere kant is er ook een kwetsbare groep verzekerden die baat heeft bij de collectiviteitskorting, namelijk zorgbehoevenden met een minimapolis via de gemeente.

Bij dit type verzekering draagt de verzekeraar bij middels een collectiviteitskorting en draagt de gemeente bij via een gemeentelijke bijdrage. Dat scheelt flink in de kosten. Fijn voor iemand met een krappe beurs.

Daarom is men bij de gemeente Rotterdam bepaald niet blij met het afschaffen van de korting. Omdat de verzekeraar geen korting meer mag geven, wordt gevreesd dat minima zich vanwege hogere premies uit geldnood slechter gaan verzekeren of zorg gaan mijden.

Het is schandalig dat niet is nagedacht over de consequenties van afschaffing voor mensen die het moeilijk hebben.

Wethouder Sven de Langen (CDA) in Trouw

De gevolgen van een lagere collectiviteitskorting zagen we voor het eerst in 2020, bijvoorbeeld bij verzekeraar VGZ.

Voor verzekerden zonder collectief daalde de premie van de Ruime Keuze polis toen met 1 euro per maand, terwijl de premie van een collectief verzekerde juist steeg met ruim 5 euro.

Premiestijging valt mogelijk mee

Desondanks vermoed de overheid dat afschaffing van de korting waarschijnlijk geen hele grote gevolgen heeft voor de te betalen premie.

De korting wordt namelijk gefinancierd uit een zogenaamde ‘opslag’, die door een kleinere groep niet-collectief verzekerden wordt betaald.

Een voorbeeld:

• Individueel verzekerden betalen € 130 per maand voor een basisverzekering
• Collectief verzekerden betalen € 123,50 per maand (5% korting = € 6,50 per maand)

Ervan uitgaande dat 60 procent collectief verzekerd is (en dus al korting krijgt), zal de premie voor collectief verzekerden dus maar met 40 procent van 6,50 euro stijgen. Ofwel 2,60 euro per maand.  

Los gezien van de stijgende zorgkosten, zullen voormalig verzekerden zonder collectief er gemiddeld gezien op vooruitgaan, aangezien zij de korting niet meer hoeven te betalen voor de groep die collectief was verzekerd. Verzekerden met collectief betalen dus ietsje meer.

Polisaanbod overzichtelijker

Het belangrijkste voor iedereen is dat er door het afschaffen van de collectiviteitskorting op de basisverzekering, een overzichtelijker en transparanter aanbod zorgverzekeringen wordt gecreëerd.

En wel vanwege twee belangrijke redenen:

1. Iedere Nederlanders betaalt straks precies hetzelfde voor een basisverzekering met een bepaald eigen risico.
2. Doordat de collectiviteitskorting wegvalt, zullen verzekeraars minder geneigd zijn om collectiviteiten aan te bieden.

Doordat de basispremie voor iedereen gelijk is en er minder collectieve verzekeringen zijn, wordt het gemakkelijker om zorgverzekeringen met elkaar te vergelijken op prijs en inhoud. Dit zal vermoedelijk leiden tot een stijging van het aantal overstappers.

Prijs blijft belangrijkste motivator

Uit de ACM Zorgmonitor van 2021 blijkt dat prijs verreweg de belangrijkste reden blijft bij de overstap naar een andere zorgverzekeraar. Bij 60 procent van de overstappers speelde dit een rol. De dekking speelde bij 28 procent van de overstappers een rol.

In 2022 zijn circa 1,2 miljoen Nederlanders gewisseld van verzekeraar.